Po pienišdze do Unii

Przekonanie o istnieniu œrodków finansowych, które płynš do naszego kraju z zasobów Unii Europejskiej, by umożliwiać nam różnego rodzaju celowe inwestycje (precyzyjnie zdefiniowane w odpowiednich programach), jest w pełni uzasadnione. Dobrze jednak wiedzieć, że nie jest to jedyne Ÿródło finansowania inwestycji w Polsce. Œrodki, które dostajemy w ramach programów przedakcesyjnych, takich jak PHARE, SAPARD i ISPA, uzupełniane sš przez fundusze krajowe. Finansowanie przez wspólnotę europejskš programów przedakcesyjnych jest uwarunkowane udziałem naszego rzšdu we wspieraniu celów i działań, które Unia chce realizować w naszym kraju. Dlatego też otrzymanie œrodków finansowych wišże się z koniecznoœciš wyłożenia własnych pieniędzy i jednoczesnego podjęcia właœciwych działań w zgodzie z oczekiwaniami tych, którzy gotowi sš nam pienišdze przekazać. Sporo mówi się również o pienišdzach z programów strukturalnych, co do których także nie brakuje pytań o to, w jaki sposób będš one działały i jaki będzie wyglšdał dostęp do oferowanych przez nie œrodków. Jak twierdzš specjaliœci, będzie podobnie, z tym że pula do podziału będzie dużo większa... Przewiduje się, że pomoc dla Polski w latach 2004-2006, w ramach Sektorowych Programów Operacyjnych (SPO) oraz Funduszu Spójnoœci wyniesie 11,4 mld euro. Pomoc przewidziana dlaprzedsiębiorców w ramach SPO “Wzrost Konkurencyjnoœci Przedsiębiorstw” to około 1,5 mld euro. Jest więc po co wycišgać ręce. Pozostaje natomiast do rozwišzania kwestia, czy potrafimy te pienišdze wzišć i dobrze wykorzystać? 

Przyglšdajšc się dokładniej naszym unijnym darczyńcom, nie sposób nie zauważyć, że istnieje kilka doœć oczywistych przyczyn, dla których pomaganie uboższym członkom unijnej rodziny narodów po prostu się opłaca. Pienišdze trafiajš więc do naszego kraju, ponieważ interes nakazuje posiadać w nas dobrego, a zatem bogatego klienta, który ma za co kupować. Piętnaœcie nowych krajów Wspólnoty, to piętnaœcie nowych, dobrze “urobionych” i zależnych rynków zbytu, które cišgle się rozwijajš. W takie rynki na pewno warto inwestować. Innym powodem zasilania naszego budżetu jest szukanie bezpieczeństwa poprzez rozsšdne wykorzystanie ludzkiego egoizmu, czyli umożliwienie nam dokonywania zakupów, które zwiększš nasz stan posiadania. Zasobni w dobra materialne, będziemy mieli dużo do stracenia, a tracić przecież nie lubimy. Bogacšc się staniemy się miłymi sšsiadami, zadowolonymi ze stworzonych nam warunków, którzy pilnujš tego, co majš i nie szukajš kłopotów. Powodów do wspierania naszej gospodarki można by znaleŸć wiele. Czy powinniœmy się buntować? Nie ma takiej potrzeby. Interes jest po obu stronach i trzeba go tylko dobrze poprowadzić, żeby nam opłaciło się trochę bardziej. 

OdpowiedŸ jest prosta: biednym regionom i biednemu społeczeństwu, żeby stały się bogatsze i silnym przedsiębiorcom, żeby stali się jeszcze silniejsi. Programy poakcesyjne opierajš się na kilku założeniach, które zmierzajš do wyrównania różnic między Polskš a krajami UE poprzez wzrost konkurencyjnoœci gospodarki, a tym samym wzrost konkurencyjnoœci regionów i przedsiębiorstw. Biedne regiony to te, w których PKB wynosi mniej niż 75% œredniego PKB, krajów unijnych. Ponieważ w Polsce poziom PKB jest wszędzie poniżej œredniej unijnej, biedny jest cały kraj i wszystkim ta pomoc się należy. W przypadku przedsiębiorstw, polityka Unii idzie w innym kierunku. Wspiera się silnych, bo założeniem jest, że jeżeli mocna firma dawała sobie radę bez pomocy z zewnštrz, to z pomocš Unii poradzi sobie jeszcze lepiej. Dobre przedsiębiorstwo stanie się nie tylko wzorem dobrych praktyk, ale da też ludziom pracę, a poprzez współpracę pocišgnie w górę innych. Pienišdze trafiajš więc do dobrych przedsiębiorców, ale nie tylko do nich. Unia zakłada, że firma sama sobie nie poradzi, jeżeli nie pomogš jej tzw. instytucje otoczenia biznesu, w tym firmy doradcze, instytuty badawcze, instytucje poręczeń kredytowych itp., które biznes majš wspierać. Kłóci się to zdecydowanie z naszym dotychczasowym stylem działania, ponieważ z doradztwa nie lubimy korzystać, a nowe technologie i badania robione sš głównie z bliżej nieokreœlo-nych powodów. Wyasygnowane przez UE pienišdze na instytucje wspierania biznesu pozwala na tę sprawę spojrzeć inaczej: jeœli nam za to płacš, a w Unii się ten pomysł sprawdził, to może warto jednak spróbować, jak działa mechanizm rozwoju firm w oparciu o pomoc fachowców i współpracę z instytucjami około biznesowymi. Może ten mechanizm zadziała również i u nas.

Na co, kiedy i gdzie sš pienišdze dla przedsiębiorców?

Programy przedakcesyjne PHARE skierowane sš głównie do przedsiębiorstw z sektora MŒP (Małe i Œrednie Przedsiębiorstwa) i jego preferencje zmierzajš do finansowania zakupu œrodków trwałych, z naciskiem na maszyny i urzšdzenia, które stanowiš innowacje technologiczne, na promocję eksportu oraz usługi doradcze. Maksymalna pomoc w ramach tego programu dla inwestycji wynosi 50 tys. euro i nie może przekroczyć 25% wartoœci przedsięwzięcia. Œrodki pomocowe dostępne na tych zasadach można było do niedawna pozyskać w ramach Funduszu Dotacji Inwestycyjnych (FDI), w programie PHARE 2001. W większoœci województw pula ta została już wyczerpana jednak już na poczštku 2004 roku planowane jest uruchomienie programu PHARE 2002. Wnioski o dotacje FDI składane sš do regionalnych instytucji finansujšcych (RIF), które działajš z ramienia Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczoœci (PARP). Informacje o zasadach i terminach składania wniosków można znaleŸć na stronie: www.parp.gov.pl. Dla przedsiębiorców, którzy inwestujš na wsi, może się okazać atrakcyjny program SAPARD, a w jego ramach długo oczekiwane działanie 4 na różnicowanie działalnoœci na obszarach wiejskich. Maksymalny poziom dofinansowania wynosi 50 % poniesionych kosztów, i nie więcej niż 200 tys. zł. Wdrożeniem programu SAPARD zajmuje się Agencja Rozwoju i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR). Szczegóły dotyczšce programu można znaleŸć na stronie: www.arimr.gov.pl Programy przedakcesyjne będš nam towarzyszyć również po wejœciu do UE i będš realizowane równolegle z programami strukturalnymi. Dla niecierpliwych, którzy majš inwestycje w toku, jest możliwoœć skorzystania ze wsparcia krajowego, finansujšcego tzw. nowe inwestycje. Termin na składanie wniosków wyznaczony jest na luty 2004 roku. Inwestycje, które mogš być wspierane w tym programie, sš ukierunkowane na stosunkowo duże projekty. Efektywna wartoœć dotacji może tu wynieœć dla przedsiębiorstw w obszarach najwyższego wsparcia, maksymalnie do 32,5%. Zaletš tego programu jest rozszerzenie w stosunku do FDI zakresu kosztów kwalifikowanych, które poza maszynami, obejmujš również ziemię, obiekty oraz szkolenia pracowników. Program ten stanowi wstęp do programów strukturalnych. Wnioski składa się bezpoœrednio w Ministerstwie Gospodarki. Na stronach ministerstwa można też zorientować się w szczegółach programu. Adres strony internetowej: www.mg.gov.pl.Oczywiœcie najlepszš ofertš dla przedsiębiorców sš fundusze strukturalne. Poziom dofinansowania z tych funduszy sięga œrednio około 50 procent, a w szczególnych przypadkach nawet 65 procent wartoœci inwestycji. Poziom dofinansowania usług około biznesowych może osišgnšć poziom pełnych kosztów kwalifikowanych, czyli 100 procent wartoœci poniesionych nakładów. W porównaniu z 25 procentami zwrotu, w funduszach przedakcesyjnych oferta jest rzeczywiœcie bardzo atrakcyjna. O œrodki te warto się starać tym bardziej, że zwiększa się również znacznie zakres tego, co możemy sfinansować z pomocy unijnej.

Sš to więc:

- zakupy fabrycznie nowych maszyn i urzšdzeń,

- modernizacja i rozbudowa zakładów produkcyjnych w tym zakup ziemi i nieruchomoœci,

- zakupy i wdrażanie nowych technologii,

- współpraca z oœrodkami naukowo-badawczymi,

Œrodki na inwestycje dla przedsiębiorstw w dalszym cišgu rozdzielane będš przez regionalne instytucje finansujšce (RIF). Sposób wdrażania programów strukturalnych jest obecnie w fazie projektowania. Ostateczna wersja podręcznika procedur wdrażania Sektorowego Programu Operacyjnego dla Polski ma się ukazać na poczštku stycznia.

Jak dostać pienišdze? Trzeba mieć dobry pomysł na inwestycję, dobrze ocenić swoje możliwoœci techniczne i finansowe, sprawdzić, czy projekt jest zgodny z celami, które Unia chce realizować i przekonać komisję, która będzie wniosek oceniać, że właœnie nasz projekt zasługuje na dofinansowanie. Docieranie do dotacji może być dla nas doœć kłopotliwe, dopóki nie oswoimy do końca biurokratycznych procedur i nie nauczymy się posługiwać, przynajmniej na piœmie, unijnym językiem. Nie chodzi tu oczywiœcie o język angielski, tylko rodzaj slangu unijnego, opartego na słowach kluczach i skrótach, które majš pierwszorzędne znaczenie przy ocenie wniosku.O czym należy pamiętać składajšc aplikację:

- o przygotowaniu biznesplanu i projektu z dużym wyprzedzeniem,

- o powišzaniu inwestycji ze strategiš rozwoju naszej firmy oraz celami programu, poprzez który jš realizujemy, a także celami lokalnej lub regionalnej polityki rozwoju,

- o tym, że trudno jest udowodnić, że możemy zrobić duży projekt, jeżeli wczeœniej nie zrobiliœmy małego; warto więc zaczšć już teraz i próbować z małymi dotacjami,

- o systemie punktacji, w której œciœle rozliczane sš poszczególne elementy naszego projektu; punktowane sš oczekiwane rezultaty, osišgnięcia, wpływ na otoczenie, innowacyjnoœć, korzystanie z usług doradczych itp.,

- o używaniu języka i okreœleń, które sš dla nas często nie do końca zrozumiałe, ale sš zrozumiałe dla tych, którzy będš oceniać,

- o dokładnym czytaniu i uzupełnianiu wniosku według podanego schematu,

- o tym, że jeżeli robimy duże projekty, to dobrze widziana jest kooperacja z gminš, w której powstaje inwestycja. Nie ma oczywiœcie gwarancji, że jeżeli spełnimy wszystkie wymogi, to dostaniemy dotację, ale lepiej starać się i nie dostać, niż nie starać się w ogóle, nie dajšc sobie tym samym żadnych szans. Niewybaczalny jest bowiem grzech zaniechania.

Komu pienišdze

Pomagać, czyli zadbać o swój interes

Czytaj więcej

Subtelna moc trudnych materiałów

Artystyczne przejawy doœwiadczania œwiata od zarania dziejów ludzkoœci wskazywały zawsze na element boski w człowieku, na fakt, że jest on noœnikiem jakiegoœ pierwiastka, który przerasta swym geniuszem dosłownoœć powszechnego postrzegania rzeczywistoœci. Te rzadkie przejawy rozłupywania wydawałoby się solidnej materii wprowadzały i wcišż miejmy nadzieję wprowadzajš ludzkoœć w zadziwienie i niepewnoœć, czy aby codzienna dosłownoœć bytu jest jedynym wymiarem rzeczywistoœci, czy aby nie ma ona drugiego bšdŸ wielu wymiarów. Artyœci dzięki swej wrażliwoœci sięgajšc często intuicyjnie tylko w nie zawładnięte jeszcze przestrzenie œwiata korzystajš w tym celu z różnych noœników wyrazu ich rozedrganych głębokš wrażliwoœciš serc i umysłów. W ich gronie sš też ci, którzy w celu wyznaczenia nowych obszarów powszechnego doœwiadczenia rzeczywistoœci, korzystajš z najtwardszego przejawu materialnego œwiata kamienia. To oczywiœcie rzeŸbiarze, dzięki którym mamy dziœ zachowane różne dowody duchowoœci człowieka sprzed nawet tysięcy lat. Obecnie kamień nadal jest najbardziej pierwotnym, ale zarazem bardzo atrakcyjnym, a nawet luksusowym, materiałem rzeŸbiarskim i budowlanym. Jest to materiał trudny w obróbce, ale dzięki swym niezwykłym cechom pozwolił istnieć do dziœ różnym obiektom, które cieszš się współczeœnie statusem zabytków archeologicznych, dokumentujšcych działalnoœć człowieka na przestrzeni dziejów. Adam Stachowicz zainteresował się “trudnymi” materiałami w czasie studiów na ASP w Gdańsku. Pod kierunkiem profesora Edwarda Sitka, zaczšł tworzyć rzeŸby w metalu, a w pracowni konserwacji kamienia, pod kierunkiem profesorów Romana Chomicza i Stanisława Gierady, rozpoczšł przygodę z kamieniem. O jej owocach przekonać mogš Czytelników prace powstałe w tym czasie, między innymi rekonstrukcja na podstawie dokumentacji fotograficznej z muzeum w Dijon rzeŸby Clausa Schlutter'a. Praca polegała na żmudnym i bardzo precyzyjnym wykonaniu modelu rzeŸby i przekuciu jej w piaskowcu.Kilkuletnia działalnoœć zawodowa doprowadziła do otwarcia własnej pracowni artystycznej, podstawš jej udanego funkcjonowania stało się mocne osadzenie w realiach dobrego rzemiosła. Charakterystyczne dla pracowni sš realizacje we wszystkich szlachetnych materiałach naturalnych, takich jak: kamień, metal, drewno, szkło. W ten sposób rozwinęła się różnorodna twórczoœć wynikajšca ze współpracy architektów, rzemieœlników wielu branż, oraz artysty skupiajšcego doœwiadczenia wszystkich dziedzin. Jego kunszt doceniono wysoko zlecajšc mu wykonanie krzesła inkrustowanego rzeŸbionymi elementami dla Ojca Œwiętego, ponadto przyznajšc nagrody na Międzynarodowym Plenerze Kowalskim zorganizowanym w Gniewie przez Stowarzyszenie Polskich Artystów Kowali w 2001 r. “za walory artystyczne", a w 2002 r. "za najlepszy pokaz kucia" na kolejnej edycji tej imprezy. Na wrażliwoœć twórczš Adama Stachowicza na pewno duży wpływ miał Gdańsk z jego zabytkami, które przetrwały zawieruchy wojenne. Obfitujš one w mistrzowskie użycie kamieni, spoœród których najczęœciej stosowanym był i najprawdopodobniej nadal jest piaskowiec. To ten właœnie materiał ma wspaniałš historię zaklętš w wiekowych obiektach gdańskiej Starówki, ale przecież nie tylko tam.

Kamień w pracach Adama Stachowicza

W tym przypadku mamy już do czynienia z rzeŸbš autorskš Stachowicza, zarówno w sferze koncepcji, jak i jej realizacji. Przedstawia ona Jezusa niosšcego œwiatu Dobrš Nowinę. Postać Chrystusa jest pełna dynamiki - Syn Boży w pozie wędrowca przemierzajšcego œwiat gestem wskazuje na swe serce, które otwarte jest na ludzi pogršżonych w grzechu, cierpieniu i braku nadziei. W celu wykonania tego niezwykłego dzieła autor osobiœcie wybierał kamienny blok w kamieniołomie pod Szydłowcem. Jego założeniem było, aby kamień był jednorodny, bez przebarwień i skaz. Zależało mu na tym, by figura była wykonana z jednego bloku. Wysokoœć samej figury bez podstawy wynosi 2,70 m, waga około 1,7 tony (przed obróbkš blok ważył 5,5 tony). Realizacja udała się bez potrzeby uzupełnień i doklejeń. Ciekawostkš jest fakt, że do wykonania nawet najdrobniejszych detali używano jedynie dłuta pneumatycznego, bez żadnych kamieni szlifierskich i tym podobnych delikatnych narzędzi.Realizacja udała się między innymi dzięki współpracy z Tuwdendorżem Darizowem, który pomagał przy przekuwaniu kamienia, i Sławomirem Turskim, głównym wykonawcš cięższych prac kamieniarskich.

Portale i kominek.

Cięcie liną po włosku i hiszpańsku

Jedną z firm wyspecjalizowanych w stosowaniu technologii cięcia liną jest włoski producent maszyn kamieniarskich Bidese Impianti. Kolejny model wypuszczony na rynek przez tę firmę, w którym wykorzystano linę diamentową jako narzędzie cięcia, nosi nazwę top wire junior. Charakterystyczną cechą tej maszyny są jej stosunkowo niewielkie wymiary, przy czym producent postarał się, by zakres parametrów cięcia był rzeczywiście szeroki. Tego typu maszyny w wersji podstawowej wyposażane są w komputerowy system umożliwiający zaprogramowanie wycinania określonych kształtów. Powszechną praktyką wśród producentów jest zaopatrywanie swoich klientów w programy zawierające gotowe do cięcia szablony. Prezentowana maszyna top wire junior oparta jest na konstrukcji stalowej. Poprzez podnoszenie i opuszczanie liny oraz poziome przesuwanie wózka z blokiem można wycinać dowolny kształt w obrysie bloku. Także ruch odbywa się na dwóch płaszczyznach. Maszyny tego typu umożliwiają seryjne wykonywanie wszelkiego rodzaju kolumn, walców, krawężników lub innych elementów o zadanej długości. Maszyny te, jak widać przeznaczone są do bardzo specjalistycznych zadań i należą do grupy tych urządzeń, które stosowane są przy wykonywaniu elementów na tzw. wymiar.

Na ogół, kiedy mowa o maszynach kamieniarskich, pojawiają się nazwy producentów z Włoch bądź Niemiec. Hiszpania nie budzi automatycznych skojarzeń, nic więc dziwnego w tym, że jak do tej pory na łamach Świata Kamienia nie mieliśmy okazji prezentować maszyn z tego pięknego kraju. Producentem piły linowej HFD jest hiszpańska firma Maquinŕria Canigó S.A., której tradycje sięgają aż pierwszej połowy XIX wieku. Z racji różnych innowacyjnych rozwiązań wprowadzanych w urządzeniach kamieniarskich konstruowanych przez jej inżynierów cieszy się ona zasłużonym uznaniem wśród producentów maszyn i urządzeń na świecie. Możliwości HFD nie odbiegają specjalnie od wyżej wymienionej maszyny włoskiej, a zatem są niewątpliwie spore. Obejmują wycinanie różnych kształtów z bloków, od kolumn poczynając, przez obramowania oraz dekoracyjne detale płyt nagrobnych, po elementy kamienne bogato profilowane. Urządzenie HFD składa się z głównego silnika napędowego 10 KM, koła napędowego - 600 mm oraz koła wspomagającego - 200 mm, liny diamentowej o długości 9,1 m (prędkość jej przesuwu jest regulowana w zakresie od 0-30 m/s przez zmiennik). Producent zastosował automatyczne napinanie liny tnącej poprzez sterowanie elektroniczne. Zaprojektowany obszar cięcia wynosi maksymalnie 1500x1500 mm, natomiast maksymalne wymiary bloku do obróbki nie powinny być większe niż 3000x1500 mm. Proces cięcia zabezpieczono między innymi poprzez automatyczne jego zastopowanie w momencie wystąpienia awarii dopływu wody, podobnie dzieje się, jeżeli dojdzie do zerwania liny tnącej. Urządzenie wymaga mocy napędu w ilości 12 kW. Wymagane zużycie wody wynosi 50 l/min. Waga maszyny wraz z oprzyrządowaniem wynosi 2500 kg.

Redakcja dziękuje za pomoc merytoryczną prof. Stefanowi Kukiałce z AGH w Krakowie