Kamienny wystrój kościoła Bożego Miłosierdzia w Karakowie- Łagiewnikach

Mimo że budowany w Łagiewnikach kościół Bożego Miłosierdzia jeszcze nie został ukończony, chciałbym przedstawić jego wystrój kamienny w dotychczasowym stanie jego zaawansowania. Wobec zbliżającej się wizyty papieża i tysięcy pielgrzymów, którzy pojawią się w murach tego nowo wybudowanego kościoła. Celowe wydaje się zwrócenie również ich uwagi na interesująco skomponowany i petrograficznie ciekawy kamienny wystrój tego kościoła.

Sanktuarium Bożego Miłosierdzia w Łagiewnikach

Łagiewniki - dzielnica dzisiejszego wielkiego Krakowa - istniała już jako samodzielna osada w XI wieku. Jej nazwa związana jest z łagiewnictwem, czyli bednarstwem. Dzisiaj Łagiewniki kojarzą się nam jednak z kultem Bożego Miłosierdzia. Właśnie tam znajduje się kościół pod wezwaniem św. Józefa i klasztor Sióstr Matki Bożej Miłosierdzia, gdzie żyła i prowadziła swój słynny „Dzienniczek” jedna z sióstr tego zgromadzenia  Faustyna Kowalska.To dzięki heroiczności cnót została ona decyzją papieża Jana Pawła II kanonizowana dnia 30 kwietnia 2000 roku. Ogłoszenie jej świętą było dopełnieniem niezwykłej czci i kultu, jakim cieszyła się ona od momentu swej śmierci w październiku 1938 roku. Wspomniane kościół, klasztor i budynek schroniska dla moralnie zaniedbanych dziewcząt i kobiet wybudował Ignacy Miarczyński w latach 1889-1890 według projektu Karola Zaremby. Fundatorem tego przedsięwzięcia był książę Aleksander Lubomirski, duchowym ojcem  kardynał Albin Dunajewski. Właśnie, jak na razie - w kościele św. Józefa znajdują się doczesne szczątki św. Faustyny oraz cudowny obraz Pana Jezusa namalowany przez Adolfa Chyłę według wskazówek świętej, tak jak Go widziała w cudownym objawieniu. Przedstawia on postać odzianego w białą szatę błogosławiącego Chrystusa, z serca którego rozchodzą się dwa snopy białych i czerwonych promieni. Pod spodem znajduje się szarfa z napisem „Jezu, ufam Tobie”. Istnieje również figuralna rzeźba takiej postaci Chrystusa i rzeźba samej św. Faustyny. Są one usytuowane na tyłach kompleksu dotychczasowych budowli sanktuarium Bożego Miłosierdzia w Łagiewnikach, na terenie otoczonego murem niewielkiego ogródka, na kształt średniowiecznego wirydarza. Sam wystrój kamienny zabytkowego kościoła św. Józefa przedstawia się nad wyraz skromnie i nie pochodzi z okresu jego budowy. Posadzka tej świątyni została wykonana z popielatego marmuru sławniowickiego, na schody wejściowe do kościoła użyto granitu strzegomskiego,

a na podstopnice sjenitu z Przedborowej.

Nowy kościół Bożego Miłosierdzia w Łagiewnikach

Wobec rozszerzającego się kultu św. Faustyny daleko poza granice Krakowa i Polski, czego dowodem są tłumy odwiedzających to miejsce pielgrzymów z całej Europy, postanowiono wznieść w Łagiewnikach nowy kościół pod wezwaniem Bożego Miłosierdzia, którego żarliwą orędowniczką była święta siostra Faustyna. Kościół ten został usytuowany nieco na południowy-wschód od dotychczasowego kościoła i klasztoru, na wierzchołku rozległego zbocza terenu, w miejscu, z którego roztacza się fantastyczna panorama Krakowa oraz widok na Karpaty, a przy dobrej pogodzie  Tatry. Został on zaprojektowany przez znanego krakowskiego architekta, prof. Witolda Cęckiewicza, w formie owalnej budowli z jednospadowym dachem i owalną wieżą, czyli tzw. tubusem, o pochyłej fasadzie, której szklane sklepienie (największe w Krakowie) jest głównym źródłem naturalnego światła w kościele. Osobno usytuowana jest wolno stojąca, wysmukła dzwonnica. Na zewnątrz znajdują się monumentalne schody oraz rozległy dziedziniec z miejscem na ołtarz polowy, a poniżej plac, mogący pomieścić wielką liczbę wiernych. Wewnątrz kościół posiada kolumnadę na planie elipsy, nawiązującą zapewne do słynnej kolumnady Berniniego na placu św. Piotra w Rzymie. Specjalną rolę spełnia tu jednak drewniana, trójwymiarowa, promieniście rozbiegająca się konstrukcja więźby dachowej oraz kompozycja posadzki, którą tworzą rozchodzące się radialnie od ołtarza kamienne promienie różnej barwy, rozciągające się jeszcze poza murami, na zewnątrz kościoła na otaczającym go krużganku. Jest to czytelne nawiązanie do promieni Bożego Miłosierdzia widocznych na cudownym obrazie Pana Jezusa Miłosiernego, którego kopia usytuowana jest w centralnej części ołtarza. Ten nowy kościół budowany jest w zaiste ekspresowym tempie, tak aby był gotowy na wizytę Ojca Świętego w sierpniu bieżącego roku. Papież Jan Paweł II, gorący orędownik siostry Faustyny i klasztoru w Łagiewnikach, ma zamiar dokonać konsekracji nowego kościoła Bożego Miłosierdzia.

Kamienny wystrój kościoła Bożego Miłosierdzia

Na kamienny wystrój wnętrza nowego kościoła  na aktualnym etapie realizacji - składa się ołtarz, posadzka nawy głównej oraz wystrój chóru. Ołtarz został wykonany z wielkiego bloku białego marmuru karraryjskiego w klasycznej postaci. Bardzo interesującym elementem wystroju kamiennego jest posadzka głównej nawy kościoła Bożego Miłosierdzia. Jej wspomniany, promienisty układ ma swój punkt centralny przy ołtarzu. Mozaika ta skomponowana jest ze stosunkowo wąskich promieni wykonanych z różowego indyjskiego gnejsu Multicolor Red (w ilości około 400 m2), szwedzkiego granitu Bohus (w ilości około 440 m2) i również szwedzkiego granitoidu Rosso Vanga (w ilości około 20 m2); zastosowano tu także chiński granit Surabaya (w ilości około 50 m2). Na obwodzie wspomnianej kolumnady został również ułożony eliptyczny pas z tego samego kamienia, z którego wykonano wąskie promienie, stanowiące kanwę całej posadzki. Trójkątne pola pomiędzy wspomnianymi promieniami miały być pierwotnie wyłożone chińskim granitem Bali, ale w trakcie realizacji został on zastąpiony tureckim wapieniem Turkish Beige (w ilości 1200 m2). Wspomniany chór i boczny nawy kościoła zostały wyłożone tym samym wapieniem w ilości rzędu 800 m2.Multicolor Red to gnejs kwarcowo-skaleniowo-mikowy z pojedynczymi ziarnami granatu. Jest to skała o pięknej pasiastej, falistej strukturze, popielato-różowej barwie i zróżnicowanym składzie mineralnym, przez co nie ma możliwości uzyskania z niej dwu identycznych płytek. Pokryta tym gnejsem powierzchnia stanowi jednak zintegrowaną i interesującą kolorystycznie, bo nie monotonną, całość. Multicolor  Red jest skałą o gęstości 2695-2720 kg/m3, wytrzymałości na ściskanie 197,5-201 kPa, wytrzymałości na naprężanie 16,4-18,4 kPa, wytrzymałości na złamanie 150-200 kPa i nasiąkliwości 0,08-0,12 %. Moduł sprężystości podłużnej tej skały wynosi 265 kPa. Średnie wymiary eksploatowanych bloków są 300x150x150 cm. Rosso Vanga to czerwony szwedzki granitoid, o dominującym udziale czerwonych skaleni. Ziarna tego minerału posiadają wydłużony, ksenomorficzny pokrój i linijne uporządkowanie. Gęstość tej skały wynosi 2636-2655 kg/m3, wytrzymałość na ściskanie 124,5-125 kPa, wytrzymałość na naprężanie 19,8-19,9 kPa, wytrzymałość na złamanie 251,9 kPa, a po próbach mrozowych 218 kPa. Nasiąkliwość wodą wynosi 0,15-0,17 %. Moduł sprężystości podłużnej 73.000 kPa. Współczynnik rozszerzalności cieplnej 0,0066 mm/m oC. Wytrzymałość dynamiczna 55 cm. Średnia wielkość uzyskiwanych bloków 120x80x80 cm. Bohus to kamień pochodzenia szwedzkiego. Posiada gęstość 2740-2780 kg/m3, odporność na ściskanie 192-196 kPa, wytrzymałość na naprężanie19,8-19,9 kPa, a nasiąkliwość 0,08-0,12 %. Również zewnętrzne ściany kościoła otrzymały kamienna okładzinę. Została ona wykonana z będącego w niesłychanej ekspansji na polski rynek wapienia tureckiego Turkish Beike. Na pokrycie zewnętrznych ścian kościoła użyto około 2300 m2 płyt wspomnianego kamienia. Zastosowano tu cztery rodzaje prostokątnych płyt wysokości 0,9 m i szerokościach 0,4, 0,6, 0,9, 1,2 m. Ułożone są one w naprzemianległe, pionowe pasy o polerowanej, gładkiej i nieco zmatowionej fakturze powierzchni. Każda z płyt została umocowana systemem nierdzewnych kotew i podścielona izolacyjną warstwą waty szklanej. Zasługującym na szczególną uwagę elementem wystroju kościoła Bożego Miłosierdzia w Łagiewnikach jest tablica erekcyjna. Znajduje się ona w przedsionku kościoła, po lewej stronie wejścia. Jest to wykonana z metalu płaskorzeźba z erekcyjną inskrypcją, której centralnym punktem jest fragment skały pochodzący z Golgoty w Ziemi Świętej. Na koniec warto wspomnieć o przyszłych, planowanych pracach kamieniarskich na terenie kościoła Bożego Miłosierdzia i jego najbliższego otoczenia. Obejmą one posadzkę tzw. dolnego kościoła, usytuowanego w podziemiach górnego kościoła, wielkie schody zewnętrzne prowadzące na taras przed budynkiem kościoła oraz znajdujący się na jego krawędzi ołtarz polowy.  Prace kamieniarskie przy kościele Bożego Miłosierdzia w Łagiewnkach prowadzone były  jak dotychczas  przez dwie firmy. Ołtarz oraz część posadzki wykonanej z tureckiego wapienia, chór i zewnętrzną elewację świątyni wykonała firma Dolmar z Cholerzyna koło Liszek niedaleko Krakowa. Pozostała część posadzki została dostarczona i położona przez firmę P.W. Italica Sp.j. z Dąbrowy koło Poznania. Na koniec gorzka refleksja. I tym razem, podobnie jak to miało miejsce w sanktuarium maryjnym w Licheniu, nie zastosowano w kościele Bożego Miłosierdzia w Łagiewnikach ani jednego krajowego kamienia dekoracyjnego. Ot - signum temporis.

Opracowanie wykonano w Zakładzie Geologii Ogólnej i Matematycznej Wydziału Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie w ramach tematu działalności statutowej nr 11.11.140.808.

Fot. 1. Kościół pod wezwaniem św. Józefa i klasztor Sióstr Matki Bożej Miłosierdzia w Krakowie - Łagiewnikach.

• « poprz.
• nast. »