Badania lekarskie

Sprawę badań lekarskich pracowników reguluje kodeks pracy i rozporządzenie ministra mdrowia i opieki społecznej z dnia 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzenia badań lekarskich wydanych do celów przewidzianych w kodeksie pracy Dz. U. nr 69, poz. 332. Artykuł 229, § 4 kodeksu pracy zabrania pracodawcy dopuszczenia do pracy pracownika bez aktualnych badań lekarskich stwierdzających brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku. Badaniom lekarskim podlegają osoby przyjmowane do pracy oraz pracownicy przenoszeni na inne stanowiska pracy, na których występują czynniki szkodliwe dla zdrowia lub warunki uciążliwe (art. 229, § 1). Ostatnia nowelizacja kodeksu pracy zwolniła z przeprowadzenia badań wstępnych osoby ponownie przyjmowane do pracy na to samo stanowisko lub podobne u tego samego pracodawcy na podstawie kolejnej umowy bezpośrednio po rozwiązaniu poprzedniej umowy o pracę. Badania lekarskie profilaktyczne przeprowadza się na podstawie skierowania, jakie wydaje pracodawca. Skierowanie powinno zawierać określenie stanowiska pracy, na którym osoba będzie zatrudniona, a jeżeli osoba ta będzie zatrudniona na różnych stanowiskach, na przykład operatora wózka widłowego i obsługi piły, to w tym przypadku powinno podawać opis warunków na tych stanowiskach. Ponadto informacje o występowaniu na stanowisku lub stanowiskach, na których osoba ma być zatrudniona, czynników szkodliwych dla zdrowia z podaniem ostatnich wyników pomiarów tych czynników (hałas, zapylenie, wibra-cja, mikroklimat) oraz warunków uciążliwych (§ 4.rozporządzenia). Pracownicy zatrudnieni u pracodawcy podlegają okresowym badaniom lekarskim (art. 229, § 2 kp). Termin następnego badania określa zawsze lekarz profilaktyk w wydanym zaświadczeniu lekarskim po przeprowadzonym badaniu wstępnym lub w ostatnim badaniu okresowym. Pracownik, który był niezdolny do pracy dłużej niż trzydzieści dni z powodu choroby, podlega kontrolnym badaniom lekarskim. Celem badania lekarskiego jest ustalenie, czy po odbytej chorobie pracownik może być zatrudniony na dotychczasowym stanowisku. Wielu pracodawców dopuszcza do pracy pracowników na podstawie zaświadczenia wydanego przez lekarza, który leczył pracownika. Nie zdają sobie oni sprawy z faktu, że pracownik w wyniku brania lekarstw w czasie leczenia lub gdy dalej używa lekarstwa, może mieć na przykład opóźnioną reakcję i spowodować wypadek w pracy. Dlatego ustawodawca jednoznacznie określił, że badania kontrolne przeprowadza lekarz profilaktyk i tylko on może wydać zaświadczenie lekarskie o braku przeciwwskazań do pracy na danym stanowisku. Inne zaświadczenia są nieważne i organa kontrolne ich nie uznają i traktują tak, jakby pracownik został dopuszczony do pracy bez badań kontrolnych.Zakres badań lekarskich profilaktycznych określa załącznik nr 1 rozporządzenia. Załącznik określa, przy jakim czynniku szkodliwym lub uciążliwym, jakim badaniom wstępnym i okresowym podlega osoba badana. Określa zakres podstawowy i pomocniczy badań. Lekarz profilaktyk może poszerzyć zakres o dodatkowe badania specjalistyczne konsultacyjne, a także wyznaczyć krótszy termin następnych badań, jeżeli uzna, że jest to niezbędne dla prawidłowej oceny stanu zdrowia. Wielu pracowników w górnictwie odkrywkowym i kamieniarstwie jest narażonych na hałas. Podlegają oni badaniom ogólnym i otolaryngologicznym. Badaniami pomocniczymi są badania audiometryczne. Częstotliwość badań ogólnych co cztery lata, a otolaryngologicznych i audiometrycznych przez pierwsze trzy lata pracy w hałasie co rok, a następnie co trzy lata. Badania profilaktyczne pozwalają w porę wykryć podejrzenie o chorobę zawodową lub schorzenia pracownika, na przykład: zawodowe uszkodzenie słuchu, cukrzycę, zaburzenie równowagi, padaczkę itp. Lekarz w takich przypadkach wyda orzeczenie o przeciwwskazaniu do danej pracy, dzięki czemu uchroni pracodawcę przed zatrudnieniem chorej osoby zgłaszającej się do pracy na danym stanowisku, a pracodawca uniknie późniejszych kłopotów. W przypadku pracownika już zatrudnionego pozwoli przenieść go na inne stanowisko, na którym schorzenie to nie spowoduje dalszego rozwoju choroby lub zapobiegnie wypadkom na przykład upadkowi z wysokości przy montażu płyt na budynku. Badania okresowe i kontrolne przeprowadza się w miarę możliwości w godzinach pracy, pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia. W przypadku przeprowadzenia badań w innej miejscowości (np. badania specjalistyczne) pracownikowi przysługuje pokrycie kosztów przejazdu jak za podróże służbowe. Badania lekarskie wstępne osoba przyjmowana do pracy przeprowadza przed przyjściem do pracy na podstawie skierowania. Badania lekarskie wstępne, okresowe i kontrolne, przeprowadza się na koszt pracodawcy. Badania profila-ktyczne kończą się orzeczeniem lekarskim - zaświadczeniem lekarskim stwierdzającym brak przeciwwskazań do określonej pracy na określonym stanowisku lub przeciwwskazaniami do pracy (załącznik nr 2 rozporządzenia).Zaświadczenie lekarskie (załącznik nr 3) lekarz profilaktyk wystawia w przypadku niezdolności do wykonywania dotychczasowej pracy na określonym stanowisku. Przeciwwskazania te są na określony okres:

- szkodliwych wpływów na zdrowie (art. 55, § 1 kp);

- możliwość wykonywania dotychczasowej pracy przez kobietę w ciąży (art. 79, § 1 pkt. 2 kp);

- zagrożeń dla młodocianych (art. 201, § 2 kp);

- podejrzenia o chorobę zawodową (art. 230, § 1 kp);

- niezdolność do wykonywania dotychczasowej pracy z powodu choroby zawodowej lub wypadku przy pracy (art. 231, kp).

Zaświadczenie otrzymuje pracownik i pracodawca. Od zaświadczenia, z którym nie zgodził się pracownik lub pracodawca, można się odwołać w ciągu siedmiu dni przez lekarza, który wydał zaświadczenia, do wojewódzkiego ośrodka medycyny pracy. Badania profilaktyczne może przeprowadzić lekarz, który nabył uprawnienia lekarza do badań profilaktycznych zgodnie z § 7 rozporządzenia. Z lekarzem tym pracodawca zawiera umowę na przeprowadzenie badań lekarskich i sprawowanie opieki zdrowotnej nad pracownikami. Lekarz ten jest obowiązany zapoznać się z warunkami pracy w zakładzie pracy, określa wyposażenie apteczek pierwszej pomocy na stanowiskach pracy. W zakładach pracy, gdzie jest komisja bezpieczeństwa i higieny pracy (art. 237, ą˛ § 1 kp), lekarz wchodzi w skład komisji. Z lekarzem profilaktykiem współpracuje służba bhp. W przypadkach mających oddziały w innych miejscowościach można dla tych pracowników zawrzeć umowę z lekarzami pracującymi w tych miejscowościach. Wykaz lekarzy profilaktyków posiada wojewódzki ośrodek medycyny pracy.

• « poprz.
• nast. »