Chiny jako partner handlowy Polski

 Chiny należą do najzasobniejszych w surowce mineralne krajów świata. Występujące tam złoża rud wolframu, antymonu, żelaza, molibdenu, rtęci, a także węgla kamiennego należą do największych na świecie. Obecna produkcja górnicza surowców mineralnych w Chinach ma znaczący udział w produkcji światowej. W wydobyciu wolframu i węgla kamiennego Chiny mają pierwsze miejsce na świecie. Drugie miejsce na świecie zajmują w wydobyciu  rud antymonu, czwarte w produkcji górniczej żelaza i rud rtęci, piąte w produkcji molibdenu. Poza tym duże jest wydobycie rud cyny, miedzi, cynku i ołowiu, wanadu, uranu, złota i boksytów oraz ropy naftowej i gazu. W znaczących ilościach wydobywa się również sól kamienną (1. miejsce na świecie) oraz fosforyty i kaolin. Największy rozwój prac poszukiwawczych i górniczych  miał miejsce w drugiej połowie lat 60. ubiegłego wieku, kiedy to odkryto duże i bogate złoża ropy naftowej i gazu ziemnego. Pomimo że Chiny z racji swej budowy geologicznej posiadają ogromne zasoby surowców skalnych i ilastych, brak jest na ich temat szczegółowych wiadomości. Dokładne informacje są jedynie na temat magnezytów, które były eksploatowane w Mandżurii przez Japończyków i zostały dokładnie przez nich opisane. Nawet na temat takich surowców jak kaolin oraz talk i steatyt, które tradycyjnie są w Chinach eksploatowane od stuleci, jest bardzo mało wiadomości w dostępnej literaturze. Na terenie Chin znane są i eksploatowane duże złoża azbestu, grafitu, miki, glin ogniotrwałych i ceramicznych, ale na ten temat są jedynie krótkie wzmianki i brak jest lokalizacji złóż. O innych surowcach, takich jak kamienie i materiały budowlane, wapienie, dolomity, marmury, łupki krystaliczne, diatomity i inne, o których wiadomo, że występują na obszarze Chin i są eksploatowane, brak jest w dostępnej literaturze szczegółowych informacji. Z dostępnych materiałów i danych dotyczących budowy geologicznej tego olbrzymiego i wielce zróżnicowanego kraju można jedynie ogólnie zorientować się w możliwościach występowania  surowców skalnych będących potencjalnym źródłem materiałów budowlanych.Większość terytorium Chin  (9 596 961 km2, z Tajwanem - 3. miejsce na świecie) zajmują obszary wyżynne i górskie. Obszary nizinne (do 200 m n.p.m.) stanowią ok. 12 % ogólnej powierzchni kraju. Główne rysy ukształtowania rzeźby powierzchni Chin pozostają w ścisłym związku z budową geologiczną. Dla orografii Chin są charakterystyczne dwa układy: równoległy do linii wybrzeża i niemal doń prostopadły. W pierwszym dominują prekambryjskie masywy i platformy, drugi charakteryzują w części północnej i środkowej -hercynidy, w południowej natomiast alpidy. Wschodnią, rozległą część obszaru Chin zajmuje platforma chińska zbudowana z szeregu prekambryjskich masywów krystalicznych. Północno-wschodnią część Chin zajmuje masyw północnochiński ciągnący się od Półwyspu Koreańskiego po Wyżynę Mongolską. Kaledońskie ruchy górotwórcze zaznaczyły się w budowie Ałtaju Mongolskiego i Gór Tień-szań. W górnej jurze i kredzie, w fazie tzw. orogenezy jeńszeńskiej masyw północnochiński uległ potrzaskaniu, a jego środkowowschodnia część zapadła się głęboko i tworzy obecnie dno Morza  Żółtego i podłoże Niziny Chińskiej. Pozostałe na powierzchni fragmenty brzeżne w formie masywów górskich wypełniają półwyspy Szantung, Koreański, Liaotung oraz Wyżynę Mongolską. Fałdowaniom jeńszeńskim towarzyszyły liczne intruzje granitów i diorytów występujących strefie brzegowej w Chinach południowych i na półwyspie Szantung oraz liczne wylewy law andezytowych. Wśród importowanych do Polski kamieni blocznych znajdują się granity i dioryty pochodzące z tego rejonu. Najwyraźniej w rzeźbie Chin, a głównie w Chinach południowych zaznaczyła się najmłodsza, trzeciorzędowa  orogeneza alpejska. Pochodzenia alpejskiego są wielkie systemy górskie ciągnące się od Pamiru, przez Hindukusz, Karakorum, Himalaje, aż po zachodnie pasma Indochin. W wyniku orogenezy alpejskiej rozbiciu uległa platforma chińska, odmłodzone zostały stare górotwory kaledońskie i hercyńskie i ukształtowały się współczesne rysy Azji. W ostatnich latach znacząco wzrosły obroty handlowe Chin oraz zmieniły się kierunki chińskiego eksportu i importu. W początkowym okresie istnienia ChRL dominujące znaczenie miała wymiana handlowa z państwami socjalistycznymi (70 % obrotów w imporcie i eksporcie). Dzisiaj obroty Chin z państwami o gospodarce wolnorynkowej zwiększyły się do 80 %. Pod względem struktury charakter eksportu chińskiego nie uległ zasadniczym zmianom - żywność i surowce mineralne stanowią nadal ponad 50% eksportowanych towarów. Z Polski Chiny importują produkty rolne, maszyny i urządzenia przemysłowe szczególnie dla przemysłu wydobywczego i energetycznego, surowce chemiczne i petrochemiczne, nawozy oraz środki transportu. W eksporcie Chin do naszego kraju ważną pozycję stanowią surowce energetyczne (węgiel koksujący i opałowy), rudy metali oraz produkty rolne. Kontakty  handlowe Polski i Chin utrzymują się od paru lat na podobnym poziomie. Eksport surowców mineralnych z Polski do Chin zdecydowanie przeważa nad importem (tab. 1.). Wartość obrotów handlowych w eksporcie wyniosła 265 030 220 PLN (64 483 229 USD). Chiny zajmowały w 2001 roku 16 pozycję wśród odbiorców surowców mineralnych z Polski. Wartość importu wynosiła w tym samym roku 159 199 906 PLN (38 856 459 USD) i była niższa od eksportu o 105 830 314 PLN (25 626 770 USD).W ostatnich dwóch latach procentowy udział Chin w wartości zarówno importu jak i eksportu surowców skalnych, a także surowców mineralnych ogółem nie uległ zasadniczej zmianie. Od paru lat w grupie sprowadzanych do Polski z Chin surowców mineralnych pojawiły się kamienie budowlane - głównie granity. W ostatnich dwóch latach zmniejszył się zdecydowanie import piaskowców, natomiast w dalszym ciągu - podobnie jak pod koniec lat 90.- nie sprowadza się prawie do Polski marmurów i wapieni.  Rodzaj surowca oraz jego ilość i wartość w ostatnich dwu latach przedstawiono w zamieszczonej tabeli 2.

• « poprz.
• nast. »