O chińskich kamieniach budowlanych

Chociaż podróż z Europy do Chin trwa teraz kilkanaście godzin i wybierają się w nią coraz liczniejsi turyści i handlowcy także z Polski, to wszyscy przyznają, że Państwo Środka pozostało nadal egzotyczne. Chiny przez wieki czy nawet tysiąclecia były krajem zamkniętym dla obcokrajowców. Przyczynił się do tego, obok położenia geograficznego i odrębności kulturowej,  również brak zainteresowania światem zewnętrznym przez samych Chińczyków. W ostatnim czasie sytuacja ta zmienia się zasadniczo  Chiny się otworzyły, systematycznie zwiększają się kontakty handlowe, naukowe i turystyczne. Mieszkańcy Chin, jak większość ludów Dalekiego Wschodu, są pracowici i przedsiębiorczy, mają wiele do zaoferowania, ale i jeszcze bardzo wiele do zrobienia. W kontaktach gospodarczych, najwięcej trudności sprawia nikła znajomość języków obcych i specyfika chińskiej gospodarki.  Nie bez znaczenia są ogromne odległości wewnątrz kraju.Chiny należą do krajów bardzo zasobnych w bogactwa naturalne. Dotyczy to takich surowców jak węgiel kamienny i brunatny, ropa naftowa, rudy metali, a zwłaszcza cyny, miedzi, żelaza, manganu, glinu i antymonu. Rozwój górnictwa na większą skalę rozpoczął się w latach 60. Słabo rozwinięta infrastruktura, brak nowoczesnych technologii przeróbczych sprawiały jednak, że bogactwa surowcowe nie były należycie wykorzystywane. Na temat złóż wielu kopalin eksploatowanych w Chinach do niedawna w ogóle nie byłożadnych bliższych danych w literaturze niechińskojęzycznej, a i teraz nie jest z tym najlepiej. Dostęp do informacji na temat surowców skalnych Chin również nie jest zbyt odległy w czasie. Brak informacji na temat występowania kamieni budowlanych wynikał w dużej mierze z tradycji budownictwa chińskiego. Materiał skalny używany był bowiem głównie do celów dekoracyjnych, czego przykładem mogą być rzeźby, płaskorzeźby i schody z białego marmuru, które podziwiać można w Pałacu Cesarskim w Pekinie. Obecnie w nowoczesnej architekturze dużych miast wykorzystuje się kamień, przy czym często nie jest to kamień chiński. Dlaczego Chiny importują kamień, mając swoje ogromne zasoby? Dlatego, że w Pekinie i innych wielkich miastach nowoczesne centra handlowe i biurowe budowane są przez zagranicznych inwestorów, chętnie korzystających ze znanego, sprawdzonego materiału z Włoch, Hiszpanii czy Grecji. Od kilku lat jednak na światowym rynku zaczęły się pojawiać na coraz większą skalę kamienie z Chin. Są zróżnicowane asortymentowo i atrakcyjne cenowo. Jak podają źródła, w 2000 roku eksport chińskich granitów stał się procentowo poważną pozycją ogólnego światowego bilansu. Obecność firm z Dalekiego Wschodu, a zwłaszcza z Chin, na targach kamieniarskich Stone+tec w Norymberdze w 2001 r. określono jako wszechobecną. Na trzystu zagranicznych wystawców, siedemdziesięciu pięciu przybyło z Chin. Chińskiemu górnictwu skalnemu i kamieniarstwu poświęcono sporo miejsca w jednym z numerów  niemieckiego „Naturstein” (8/2000), z którego też zaczerpnięto szereg podanych poniżej wiadomości. Górnictwo i przetwórstwo  kamieni budowlanych jest branżą silnie rozwijającą się w ostatnich latach. Zgodnie z planami gospodarczymi państwa, będzie to wkrótce jedna z priorytetowych gałęzi przemysłu. Chociaż branża kamieniarska w strukturach gospodarczych przedstawia się obecnie jako niewielka gałąź przemysłu, to w przyszłości osiągać będzie dużo większe znaczenie. Uruchamiane są nowe kopalnie, również na zachodzie kraju. Powstaje wiele nowych firm. Przemysł kamieniarski tworzy około 100 000 bardzo małych prywatnych przedsiębiorstw (zakładów kamieniarskich) i około 100 średnich i dużych. W latach osiemdziesiątych skatalogowane zostały najważniejsze kamieniołomy, którym nadano nazwy (od lokalizacji) w celu uzupełnienia informacji handlowej. Ilość największych i najbardziej znanych kamieniołomów wyniosła ponad 100. Wprowadzono również system kodowy dla eksploatowanych kamieni budowlanych, składający się z litery (od angielskiej nazwy skały: „G”  granite, „M”  marble, „S”  slate) i czterech cyfr. Dwie pierwsze cyfry oznaczają prowincje i regiony, trzecia i czwarta  kamieniołomy.  Od niedawna wydawany jest fachowy miesięcznik „Stone”, którego redakcja mieści się w Pekinie. Jest to centralna gazeta Związku Przemysłu Chińskiego. Najważniejszy ośrodek górnictwa skalnego i  kamieniarstwa w Chinach znajduje się na południu kraju, w rejonie miasta Xiamen w prowincji Fujian. Występowanie dużych złóż granitów i dogodne położenie w pobliżu wybrzeża sprawiło, że powstała tam ogromna ilość zakładów kamieniarskich i firm handlowych. Utworzona została również specjalna strefa ekonomiczna (jedna z pięciu w Chinach). Z Fujian pochodzi szary granit Padang, który jest sprzedawany bardzo tanio, głównie do Japonii. Działa w tym rejonie wiele małych i większych odkrywek, a produkcja osiąga wartość 200 mln $. Wydobywanych jest kilka odmian: Padang Light, Padang Dark, Padang Varietat (znany za granicą jako Ice Cristall) i granit żółty Yellow Sand. Najpopularniejszy Padang Light jest eksportowany jako gotowy produkt do Japonii, w blokach na Tajwan.  W ostatnich latach coraz większe ilości trafiają do USA i Europy. Jednym z największych eksporterów działających w tym rejonie jest firma Haicang Stone Group. Odbiorcą bloków jest między innymi firma Euro-Granit należąca do grupy Grein-Italia. Za jej pośredni-ctwem Padang trafia do Europy. Drugi co do wielkości ośrodek górnictwa skalnego znajduje się w górach leżących na południowych krańcach Mandżurii,  w prowincji Shanxi. Występują tam eksploatowane złoża granitów i marmurów. Wydobycie w tym rejonie prowadzi się tylko latem, ze względu na trudne warunki klimatyczne, a materiał kamienny transportowany jest do portów koleją, co zwiększa znacznie jego cenę. Kontener płyt granitowych z tego rejonu jest pięć do sześciu razy droższy niż kontener z południowych Chin. Prowincja Shanxi jest znana z bogatych złóż węgla kamiennego eksploatowanych od dawna w kopalniach odkrywkowych. Infrastruktura związana z rozwiniętym górnictwem węglowym pomogła niewątpliwie w uruchomieniu górnictwa skalnego.Działa tu jedna z największych, chińskich firm  branży kamieniarskiej - Shanxi Huada Stone Materials Company. Eksploatuje się między innymi piękny granit Shanxi Black, który petrograficznie jest gabrem o głęboko czarnej barwie. Nie ustępuje on urodą znanym czarnym skałom z Południowej Afryki i Skandynawii. Wydobycie wynosi rocznie około 10 000 m3, z czego 3000 m3 odbiera włoska firma Euro-Granit. Duże znaczenie ma również odkrywka Night Rose, w której rocznie wydobywa się 1000-2000 m3. W trzech liniach produkcyjnych uzyskiwane są: płyty (ponad 20 000 m2 rocznie), płytki (ponad 20 000 m2 rocznie) i nagrobki (30-40 kontenerów na rok). W katalogu firmowym przedstawione są zdjęcia polerów zróżnicowanych kolorystycznie kamieni jak: Shanxi Black, Night Rose, Huada Red, Shaji Red, Shandi Red, Pan Xi Blue, Ivory Yellow, Palace Yellow, Jadeit Green i China Blue Gneiss. Płyty mające bardzo dobry poler kosztują ponad 30 $ za metr kwadratowy. Marmury eksploatowane są głównie w górach Mandżurii (prowincja Shanxi) na północy kraju oraz w rejonie Tianjin znajdującym się na południowy-wschód od Pekinu. Chińskie marmury są skałami krystalicznymi o zróżnicowanych, ciekawych barwach. Biały marmur jest materiałem kamiennym często stosowanym w budownictwie chińskim. Wykonywano z niego bogato rzeźbione elementy architektoniczne w wielu zabytkowych budowlach np. w Pałacu Cesarskim w Pekinie. Wartość eksportu kamienia, który skierowany jest przede wszystkim do Japonii, a także Taiwanu, Hongkongu i Korei, w 1999 roku wyniosła 714 mln $. Bardzo atrakcyjny dla chińskich  firm jest rynek amerykański. Wartość importu natomiast wynosiła 300 mln $. Obróbka kamieni w Chinach nie może jeszcze równać się z europejską, ale należy przypuszczać, że to kwestia czasu. Tradycją jest wytwarzanie ręczne  siła robocza jest bardzo tania. Z tego powodu galanteria może być bardzo atrakcyjna, natomiast produkcja płyt wymagająca kosztowniejszej technologii nie dorównuje jeszcze europejskiej. Znane od dawna w  Polsce kamienie z Chin to półszlachetne jadeity i nefryty. Wykonywaną z nich galanterię można nabyć w większości Orient sklepów. Kamienie budowlane są właściwie nieznane. Handlem płytami granitowymi i marmurowymi zajmują się nieliczne firmy jak np. Hermes Alloys Poland z siedzibą w Krakowie (bezpośredni importer) czy Tryrex K.F. Land sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie. Bezpośrednie kontakty handlowe z Chinami prowadzi również firma Lechjan z Oświęcimia, przy czym dotyczą one gotowych wyrobów z marmuru (rzeźb, kominków, architektury ogrodowej) oraz płytek z łupków krystalicznych.Pragnę podziękować firmie Hermes Alloys Poland za udostępnienie fotografii marmurów i granitów sprowadzanych z Chin.

Fotografie:

(wykonał: A. Saternus)

Chiński „Wielki Mur”  jedyna budowla widoczna z kosmosu.

„Skamieniały las” w Shilin koło Kunmingu, prowincja Yunnan.

• « poprz.
• nast. »