Francja: "Gdzie dobre wino , tam dobry kamień" cz.l

Tytułowe popularne stwierdzenie pasuje jak ulał do Burgundii, o której już było na łamach Świata Kamienia - i to nie tak dawno - przy okazji prezentacji związku kamieniarzy o nazwie Pierre de Bourgogne, działającego na jej terenie (ŚK nr 28/3, 2004, s. 46). Burgundia to najważniejszy region wydobycia wapienia we Francji i niewątpliwie jeden z najważniejszych producentów wina na świecie. Przegląd kamiennych materiałów z Burgundii rozpoczną wapienie pochodzące ze złóż położonych w jej południowej części zwanej le Mâconnais. Wzgórza Mâconnais ciągną się wzdłuż Alp, a wspomniane wapienie wydobywa się z ich północnej strony. Stronę południową pokrywają natomiast winnice dostarczające surowiec do produkcji wina według tutejszych starych receptur. Najbardziej znanym kamieniem z tej części jest St Martin. Nazwa tego wapienia pochodzi od nazwy wioski St Martin de Belleroche, położonej kilka kilometrów na północ od Mâconnais. Jest on od lat znany i wysoko ceniony za swą wysoką jakość. Złoże, z którego się go wydobywa, jest popękane i nachylone, najlepszym miejscem obejrzenia odkrywki jest tzw. skała Solutre, miejsce wycieczek byłego prezydenta Francji François Mitterrand. Skała jest bardzo twarda, zwinięta w cienkie warstwy od 3 do 8 cm, umożliwiających w przeszłości łatwe pozyskiwanie małych bloczków kamiennych, z których niestety nie można było uzyskiwać dużych bloków. Sztandarowym przykładem wykorzystania St Martin jako kamienia budowlanego jest piękne opactwo de Tournus. Za dawnych czasów działały trzy kopalnie w rejonie Maconnais. W trzydziestu okolicznych wioskach mieszkali specjaliści kamieniarze, których zadaniem było dobieranie kamienia do budowy domów i kościołów. Znani byli z tego, iż podczas pracy pochłaniali do siedmiu (!) litrów wina na dzień. O swojej pracy zwykli mówić: “To robota, która szczególnie wzmaga pragnienie”. Większość z tych małych kopalń od dawna jest nieczynnych, część z nich zamieniono na wysypiska komunalne lub też przeznaczono na małe dziedzińce. Jedyne pozostałe czynne kopalnie znajdują się w St Martin, gdzie warstwy są grubsze i pozwalają na uzyskiwanie dużych płyt. Pochodzący z nich kamień jest twardy, wyróżnia się brunatno- żółtą barwą stąd też duża jego popularność na słonecznym południu Francji oraz Monako. Kamień zyskał uznanie również na rynkach międzynarodowych, szczególnie zaraz po II wojnie światowej, kiedy eksport kamienia z regionu Mâconnais osiągnął najwyższy poziom. Współczesne przykłady wykorzystania tego kamienia możemy oglądać między innymi w Grimaldi Forum w Monako, gdzie wykonano wewnętrzne posadzki oraz zewnętrzną fasadę, w prywatnych willach na zewnętrzne tarasy oraz posadzki wewnątrz budynków, w niektórych francuskich hotelach, a także w Polsce w nowo wybudowanym hotelu Hyatt Regency w Warszawie, gdzie wykorzystano go do wykonania posadzki.Poruszając się na północ wzdłuż rzeki Saône, można dotrzeć do Beaune, gdzie w rejonie Côte de Beaune oraz Côte de Nuits rozlokowały się niezwykle cenione winnice Aloxe-Corton, Vosnes-Romanée, Clos-Vougeot, Gevrey oraz wiele innych. Wymienione nazwy jednocześnie oznaczają wielkiej urody miejscowości znanych z kamieniarstwa. I tak pomiędzy winnicami znajduje się wioska Comblanchien, od której pochodzi nazwa znanego francuskiego wapienia. Rozwinęły się tutaj sporej wielkości kopalnie kamienia, które można zobaczyć podróżując wzdłuż autostrady na południe Francji. Nazwa Comblanchien oznacza twardy wapień stosowany w budownictwie, który w obiegu komercyjnym zasłynął jako marmur. Z geologicznego punktu widzenia wymieszanie się kilku związków organicznych, gromadzonych w ciepłym morzu, wykształciło bardzo zbity i twardy kamień. Wapień z Comblanchien ma wiele odcieni kolorystycznych, od szarego, przez szarobeżowy, po różowobeżowy, ze śladami muszelek mięczaków, które w zależności od rozmiarów oraz gęstości nadają kamieniowi gładką, wzorzystą, ukwieconą, kropkowaną fakturę. Złoże znajduje się na czterdziestokilometrowym zboczu składającym się ze wzgórz Beaune oraz Nuits Saint Georges, które zaliczane jest do najbardziej eksploatowanych złóż wapienia w Burgundii. Miąższość pokładów wynosi od 5 do 7 metrów, przedzielone są trzema warstwami. Obecnie czynne są cztery kopalnie, wszystkie zlokalizowane wokół winnic Comblanchien i wielu małych kopalni użytkowanych od wieków. Kamień jest obecny we wszystkich wioskach i miastach wokół kopalni, takich jak Dijon czy Beaune. Pierwsze poważne zamówienie na kamień z Comblanchien datuje się na pierwszą połowę XIX wieku, gdy zaczęto budowę najważniejszej linii kolejowej Paris-Lyon-Marseille i wznoszonych przy okazji mostów oraz budowanych tuneli. Szczyt zapotrzebowania na ten kamień przypada na okres po I oraz po II wojnie światowej, kiedy konieczna była rekonstrukcja wielu budowli. Spadek zamówień odnotowano od roku 1970, był spowodowany nie tylko czynnikami ekonomicznymi, ale również technicznymi, związanymi z rosnącymi trudnościami w dostępie do złoża. Wapień z Comblanchien nadaje się do rozwiązań konstrukcyjnych jako materiał budowlany. Nie stosuje się go tylko w klimacie alpejskim oraz jako element konstrukcyjny, nośny w akwenach. Choć nie stosuje się go już w dużych ilościach do budowy pomników nagrobnych, jak dawniej, to na burgundzkich cmentarzach nadal istnieje wiele wspaniałych pomników. Kamień ten dobrze sprawdza się jako materiał na gzymsy lub rzeźbę, choć głównie stosuje się go na elewacjach i posadzkach, szczególnie w miejscach o silnym natężeniu ruchu. Po zakończeniu prac związanych z budową linii kolejowej, wapień z Comblanchien zaczęto stosować na szerszą skalę w zabudowie miast w Burgundii a później w samym Paryżu oraz podparyskich miejscowościach, w czym pomogła działająca już kolej. Przykłady jego stosowania możemy obserwować w XIX i XX-wiecznych budowlach Paryża, takich jak Gare d'Austerlitz, Sorbona, Hotel de Ville, Banque de France, lotnisko Orly, piedestał Statui Wolności. Współczesne realizacje (po 1998 roku) to między innymi posadzki na lotniskach Pointe-a-Pitre oraz Saint Denis de la Réunion, gdzie zastosowano 5000 metrów kwadratowych kamienia z Comblanchien, renowacja paryskiego mostu Tolbiac oraz posadzki w kilku największych supermarketach (2x6800 mkw.). Również poza Francją znajdziemy przykłady jego zastosowania między innymi w Belgii (muzeum Anvers), drukarnia Coran w Medinie, kilka obiektów w USA (m.in. hotel Owing Mills w Baltimore) oraz w Azji (wieża TFC w Taipei, około 20.000 mkw., hotel Hiroshima Prince oraz Sannomya Grand w Kobe).

• « poprz.
• nast. »