Odbudować tradycje "Radkowa"

Przejęcie kopalni piaskowca w Radkowie zgodnie z zapisami umowy odbyło się 9 czerwca 2004 roku, podpisano akt notarialny zakupu, przeprowadzono inwentaryzację obiektu, po czym w niedługim czasie ruszyły prace o charakterze porządkowym na jej terenie. Początek opiniowania przez urzędyw procesie koncesyjnym datuje się na wrzesień 2003, kiedy to powstała spółka w celu przejęcia kopalni piaskowca „Radków”. Rozpoczęły się wówczas rozmowy na temat zakupu kopalni i współpracy pod warunkiem, że władze gminne, Urząd Marszałkowski we Wrocławiu oraz urząd górniczy nie będą sprawiać kłopotów w uzyskaniu koncesji, jeżeli oczywiście firma spełni wymagania określone ustawą. Negocjacje prowadzone były dość długo, cykl zakupu został opóźniony o trzy miesiące. 21 czerwca br. do firmy wszedł nowy zarząd spółki, reprezentowanej przez prezesa Zdzisława Ludziejewskiego: „Uruchomiliśmy linię technologiczną pod produkcję kamienia murowego. Koniec etapu przygotowawczego założyliśmy na koniec września, w tym czasie odbędzie się przegląd maszyn i urządzeń, które w pierwszej kolejności będą niezbędne do produkcji. Podjąłem decyzję, że z jednej strony pracuje grupa osób w porządkowaniu zakładu, z drugiej strony grupa serwisowa dokonuje przeglądu maszyn i urządzeń, które w pierwszej kolejności będą przydatne do produkcji, a trzecia grupa w tym czasie uruchomiła linię technologiczną do produkcji kamienia murowego. Jest to linia pneumatyczna, z zaworami, przyłączami do młotów pneumatycznych produkcji polskiej „Archimedesa” we Wrocławiu. Zamówiłem obecnie 20 sztuk nowych młotów. Do tego zatrudnionych jest 40 osób, bo kamieniarze pracują w parach”. Liczba ta podyktowana jest faktem, że kontrahent zagraniczny zamówił dostawę około 1000 ton kamienia murowego, dając krótki czas na jego realizację. Spełnione muszą być wymogi jakościowe, które w stosunku do kamienia są bardzo wysokie, a trzeba pamiętać, że piaskowiec jest trudniejszy w obróbce niż granit i utrzymanie tolerancji technologicznej jest trudniejsze, wymaga więcej nakładu pracy. Stąd wyrób z piaskowca jest droższy niż z granitu. Na dziś spółka nie ma koncesji na wydobycie, w związku z tym może jedynie w granicach praw własności porządkować złoże, na co urząd górniczy wyraził zgodę bez żadnych uwag. Prace koncesyjne, jak przewiduje zarządca, będą trwały do końca października w przypadku złoża „Radków”, natomiast w przypadku złoża „Szczytna” - które również stało się własnością spółki - trochę dłużej, ponieważ gmina Szczytna nie ma jeszcze gotowych planów zagospodarowania przestrzennego, choć w projekcie planu uwzględniono istnienie kopalni. Dopóki obu koncesji nie będzie, wykorzystywane będą zapasy po poprzednim użytkowniku kopalni i taka sytuacja potrwa do marca przyszłego roku. Złoża w poprzednim okresie były eksploatowane przy zastosowaniu metody wybuchowej słupów skalnych. W planach jest zmiana technologii na bardziej efektywną ponieważ przy wybuchach bloczność kształtuje się na poziomie od 6 do 15% maksymalnie. Zmiana technologii wydobycia na tarasową bądź wycinanie liną diamentową pozwala uzyskać wzrost bloczności do 60% i dlatego ten ekonomiczny aspekt narzuca kierunek, w którym powinny pójść inwestycje. Dla zminimalizowania nakładów finansowych na uruchomienie przedsiębiorstwa spółka skorzysta z pomocy firm dysponujących profesjonalnym sprzętem w ramach wzajemnych umów o użyczeniu bądź wynajmie.

Zakład w momencie przejęcia
Mimo poważnej degradacji zakład trzeba widzieć przez pryzmat jego możliwości.Zasoby złoża „Radków” wystarczą na eksploatację przez okres od 150 do 200 lat. Po poprzednim właścicielu zakład został przejęty w stanie dewastacji, z powodu rozkradzenia i wyeksploatowania technicznego, co zmusiło nowego właściciela do zakupu urządzeń nowych bądź używanych. Spółka ma kapitał założycielski 500.000 złotych wniesiony w gotówce. Jej biznesplan obejmuje najbliższe piętnaście lat, w czasie których zarząd uzyska obraz sytuacji i doprowadzi do zmian, które powinny następować cyklicznie. Warunki kredytowe zapewnił Bank Zachodni WBK, podejmując ryzyko wspólnej pracy, w czym znaczący był fakt, że „Radków” od lat jest zakładem znanym z produktu o ustalonej renomie. Istotne było również stworzenie w tym miejscu w przyszłości miejsc pracy dla nawet 80 osób, przy niemal pewności, że produkt z „Radkowa” znajdzie nabywcę. Zresztą nie tylko produkt, kamienny odpad poprodukcyjny również. Ponadto firma pod względem ekologicznym sprzyja środowisku, nie ma problemu ani z kamieniem, ani z wodą wykorzystywaną w procesie technologicznym - przy cięciu spływa do odstojników i filtrów a następnie do potoku, który jest pod stałą kontrolą sanepidu.Poprzednio stosowana wybuchowa technologia eksploatacji złoża ma swoje odzwierciedlenie w złożu. Skała, która pęka naturalnie, została dodatkowo rozdrobniona w niektórych miejscach przez wybuchy, bloki są przez to mniejszego formatu. Uzyskane z materiału po zastosowaniu metody wybuchowej bloki, stanowiące zapasy firmy, są formatu od jednego kubika do dwóch i pół. Jest też jeden blok, którego wagę szacuje się na 100 ton. Poprzedni właściciel wdrażał jednak nowy sposób wydobycia, ale nie zdołał dokończyć swoich planów. Prezes Ludziejewski uznając słuszność obranego kierunku działań swego poprzednika, postanowił wybudować drogę dojazdową, by było możliwe zdejmowanie bloków od góry. Zbierany jest więc nadkład z góry, po czym nastąpi zdejmowanie bloków po naturalnych pęknięciach.Ponieważ złoże jest dosyć rozległe przygotowanie go do eksploatacji nie będzie trudne, chociaż wymaga określenia całej strategii wykorzystania wszystkich tarasów i uporządkowania w ciągu dwóch, trzech lat tak, aby był jeszcze dostęp do złóż, które idą w dół. Złoże jest ciekawie położone, ma występy, pozwalające wjechać koparką u góry, a samochodem samozaładowczym od dołu i ładowarką czy dźwigiem po naturalnych pęknięciach można zdjąć bloki i załadować na samochód. Aktualnie w złożu jest tyle różnego kamienia, że można go wykorzystać do różnych celów. „W związku z tym nie będzie wydobycia, tylko zdejmowanie z hałd kamieni, które były składowane w postaci bloków zbliżonych do wymaganego formatu. To będziemy likwidować powoli i przewozić do zakładu, przerabiać i sprzedawać klientom jako kamień do przeróbki. Sondaż rynku pozwala stwierdzić, że kryzys budowlany powoli się kończy i rusza budownictwo, drogownictwo, no i sprzyja nam moda na kamień. Ruszyły budowy autostrad oraz dróg wojewódzkich. Mamy kontakt z firmą Poldrog, która obsługuje jedną czwartą kraju w zakresie robót drogowych od zachodu po północ. Ma już w umowach zapisane remonty dróg, co będzie wymagało użycia kamienia i to dużej ilości. Dużą szansą jest Unia Europejska i dostęp do jej funduszy. Dzięki temu nie tylko takie firmy, jak nasza, ale i miasta, i gminy liczą, że dzięki nim zrealizują swoje inwestycje. W tych inwestycjach jest segment, gdzie występuje kamień naturalny. Mamy więc o czym rozmawiać z gminami, naszą i ościennymi. Środki z SAPARD-u będą wykorzystywane na remonty dróg, jazów, potoków czy budynków. Burmistrz Radkowa chce pokazać w centrum miasta, że gmina jest zagłębiem piaskowca”  roztacza swą wizję prezes.

Tradycja - przyszłość
Prezes chce odzyskać sztandar zakładu radkowskiego. Nie pozwolił zniszczyć insygniów po Kłodzkich Zakładach Kamienia Budowlanego, granitową tablicę pamiątkową kazał zakonserwować i schować. Ważne dla niego jest, by nie utracić ciągłości historycznej firmy: „Ostatni sztandar zakładu miałem przyjemność widzieć parę lat temu. Wiem, jaki był i chciałbym go odszukać, bo na pewno ktoś zabrał go na przechowanie, a nie zniszczył. Chciałbym, aby wrócił do zakładu, nawet jeśli trzeba byłoby go odkupić, dlatego że warto pamiętać, kiedy zakład powstał, dlaczego i jaką miał historię”. Prezes planuje też założenie księgi pamiątkowej zakładu. Obecnie rejestrowane są ważne zdarzenia, jak np. moment przejęcia kopalni przez nowego właściciela w kancelarii notarialnej w Świdnicy, co ilustruje również zdjęcie. Widać wyraźnie, że aktualnie zarządzający prezes ma szacunek dla tradycji a także ludzi, którzy dziś wspólnie z nim tworzą podwaliny przyszłej pozycji firmy: „Zespół ludzi, który jest twórcą zakładu od podstaw, będzie miał największe przywileje w przyszłości, jeśli chodzi o zarobkowanie czy stanowiska, po uzyskaniu właściwej struktury organizacyjnej. A póki co prowadzę politykę restrykcyjną co do kosztów. Wszyscy zatrudnieni są na umowach cywilno-prawnych, łącznie ze mną. Koszty osobowe może nie są tak wysokie, ale koszty podatkowe nie dają wyjścia, obecnie pracuje dziesięciu kamieniarzy, dwie osoby w serwisie technicznym, kierownik produkcji i dyrektor ds. organizacji administracji prawnej, prezes - razem piętnaście osób. Ile osób znajdzie pracę w zakładzie zweryfikuje rynek. Nic nie stoi na przeszkodzie, żeby w zakładzie były dwie zmiany pracy. Dzisiaj jesteśmy umocowani w zakładzie obróbki, nie ma jeszcze zakładu wydobywczego. Moim marzeniem jest trakownia z sześcioma bądź siedmioma trakami, gdzie dwa są diamentowe”. Cięcie na płyty bloków planowane jest w zakładach ościennych, jak choćby znanej nie tylko w okolicy firmie Gran Marco, wyposażonej w nowoczesne maszyny, piły diamentowe dużego formatu. Analizując przyczyny upadku poprzedniego właściciela kopalni prezes Ludziejewski stwierdza: „Dokładnie wiem, co było tak kosztochłonne, że poprzedni zakład upadł. Problem był z układem zbiorowym. Pracowało tu od 120 do 160 osób na etatach, każda z uprawnieniami górniczymi, w związku z tym koszty pracy były bardzo wysokie. Nałożył się na to kryzys na rynku budowlanym i drogowym, dodatkowo rynek niemiecki osłabł, firma nie wytrzymała i upadła. Myślę, że ta przerwa w okresie i stagnacji i zmian wyjdzie zakładowi na korzyść. Uważam, że w firmie jest miejsce dla ludzi, którzy chcą pracować. Marzy mi się, że pracownicy powiedzą, że warto tu przychodzić, tak jak w znanych mi firmach Volvo i Siemensie. Nie interesują mnie ludzie, którzy jedynie chcą tu być. Wiek nie ma tu nic do rzeczy, a jedynie zaangażowanie. Jeżeli potrzebny jest mi  specjalista, to potrzebne jest tutaj doświadczenie, a te mają ci starsi. Region cierpi na bezrobocie, które sięga tu 30%. Stawiam wysokie wymagania pracownikom, bo wychodzę z założenia, że taki, którego trzeba pilnować, nie jest warty miejsca pracy i angażowanych pieniędzy”. Planowane jest także oddanie w dzierżawę biurowca, w którym mieści się aktualnie siedziba administratora złoża w Radkowie. Mówi się o co najmniej dziesięcioletnim odstąpieniu budynku wraz z posesją o powierzchni parędziesiąt arów. W tej sytuacji biuro zarządcy ma być przeniesione do przygotowywanych już pomieszczeń administracyjno-technicznych w zakładzie. Prezes Ludziejewski martwi się słabą promocją piaskowca w kraju, brakuje przykładów jego zastosowania. Zaprezentowanie klientowi na zdjęciu zastosowania tego materiału jest dobrym sposobem wpłynięcia na decyzję o jego zakupie. Może to być chodnik, schody, fontanna, sztukateria albo kamień murowy lub bloki. Można też zrobić piękne figury, ornamentykę w obiektach sakralnych i różnych innych. Pomysłem może być też plener dla rzeźbiarzy. „Liczymy, że ci klienci, którzy w Radkowie byli cztery lata temu, wrócą i będziemy kontynuować współpracę. Są też nowi klienci, którzy czekają na produkcję z Radkowa. Kopalnia i zakład w Radkowie powinny być elementem rozwoju mniejszych firm ponieważ to, co jest opłacalne dla firmy, robimy u siebie, a to, co jest opłacalne w kosztach, przekażemy podwykonawcom albo sprzedamy w postaci surowcowej. Tradycja tutejszą jest, że dookoła kopalni w Radkowie działały zakłady kamieniarskie o różnym profilu wyspecjalizowane w obróbce piaskowca Radków bądź Szczytna”  mówi prezes Ludziejewski. W okolicy jest jeszcze złoże czerwonego piaskowca Słupiec. Piaskowiec ze złóż Radków oraz Szczytna ma dobre właściwości, jeśli idzie o wytrzymałość, mrozoodporność i przepuszczalność wody. Stosuje się go na obrzeża rzek i potoków. Aktualnie trwają negocjacje w sprawie kamienia łamanego ze złoża Radków na zastosowanie go w dorzeczach Renu. Mowa o kontrakcie, który opiewa na 35 tys. ton w ciągu trzech lat. Materiał znany jest w kraju i w Europie. Wykorzystywany był w tak znanych obiektach, jak: Wawel, Jasna Góra, Zamek Królewski w Warszawie, Uniwersytet Wrocławski, bazylika w Wambierzycach oraz wielu bankach czy obiektach sakralnych. Stosowany jest głównie w postaci płyt elewacyjnych, wewnętrznych oraz posadzkowych. Pomniejsze wyroby są widoczne w okolicy Radkowa, w postaci boniówki na fasadach zabudowy jednorodzinnej, cokołów, płotów, ogrodzenia. Są też obiekty konstrukcyjne, na przykład mosty kolejowe, wiadukty, które mają elewację zewnętrzną z płytą licową boniową. Za granicą radkowski piaskowiec można zobaczyć m.in. na berlińskiej Bibliotece Miejskiej (Stadt Bibliothek) czy ostatniej realizacji z roku 1999: salonie Mercedesa w Moskwie.

• « poprz.
• nast. »