Metoda formułowania strategii firmy SWOT

Współczesna nauka skłania się do takiego kształtowania marketingu, by tworzył on metody strategicznego zarządzania przedsiębiorstwem. Metoda SWOT  służy do identyfikacji silnych i słabych stron firmy (Strengh, Weaknesses), a także okazji występujących w jej otoczeniu rynkowym i zagrożeń, na jakie jest narażona (Opportunities, Threats). Stanowi jeden z nowoczesnych sposobów formułowania strategii. W jej ramach możliwe jest określenie zakresu analizy strategicznej. W związku z tym, często spotykamy się z pojęciem „analizy SWOT” wymienianej jako jednej z metod analizy strategicznej. Metoda ta narzuca ściśle określone postępowanie. I tak zacząć należy od określenia silnych i słabych stron firmy. Można wymienić cały szereg możliwych silnych stron firmy: wyróżniające firmę umiejętności, odpowiednie zasoby finansowe, konkurencyjne kwalifikacje, dobrą opinię u klientów, uznanie za lidera na rynku, dobre strategie funkcjonalne, efekty skali, odizolowanie od konkurencji, prawa własności do technologii, przewagę kosztową, przewagę konkurencyjną, zdolność innowacji produktu, wyróżniające się zarządzanie. Zagadnienie porządkowania słabych i silnych stron firmy sprowadza się do przyjęcia określonego sposobu porządkowania. Jedną z możliwości jest porządkowanie według zasobów firmy. Można wyróżnić takie zasoby jak: fizyczne, finansowe, umiejętności oraz zasoby niematerialne. Tak więc potencjalnymi mocnymi stronami firmy mogą być: duża zdolność produkcyjna, sprawna technologia, zasoby finansowe, umiejętności zarządu, pracowników bazy badawczo-rozwojowej, techników i robotników, renoma firmy. Innym sposobem porządkowania może być porządkowanie według sfer funkcjonalnych zarządzania. Do takich sfer można zaliczyć: wytwarzanie, marketing, zarządzanie materiałami, bazę badawczo - rozwojową, zasoby ludzkie, finansowe, oraz system pozyskiwania i przepływu informacji. Popularnym systemem porządkowania jest również porządkowanie według źródeł przewagi konkurencyjnej, przykładowo: przewagi kosztowej, dyferencjacji czy przewagi czasowej. Kolejną czynnością po określeniu słabych i mocnych stron firmy jest znalezienie w otoczeniu zewnętrznym możliwości dla rozwoju firmy oraz zagrożeń, jakie w tym otoczeniu istnieją. Trzeci krok to określenie dopuszczalnych kombinacji działań wykorzystujących mocne strony oraz okazje, a jednocześnie nie angażujące słabe strony oraz unikające zagrożeń. Po zrealizowaniu tego punktu należy ocenić dopasowanie poszczególnych kombinacji oraz ich efektywność. Końcowym krokiem jest wybór strategii prezentującej optymalne dopasowanie i efektywność. Nie wszystkie słabe strony firmy lub zagrożenia mają tę samą wagę i są istotne. Liczą się tylko te elementy, które są związane z możliwymi do podjęcia strategiami. Z powyższych rozważań teoretycznych wynika, że firma powinna opierać swoją strategię rozwoju firmy na mocnych jej stronach i okazjach, jakie daje otoczenie rynkowe. Z tego powodu mocne strony firmy muszą być tworzone, utrzymywane i rozwijane. Przedsiębiorstwo powinno być świadome, jakiego rodzaju mocne strony  w istniejącym otoczeniu dają szansę budowy strategii zapewniającej rozwój i wzrost. Tyle czysto teoretycznych rozważań. A jak teorię można przełożyć na praktykę funkcjonowania firmy kamieniarskiej? Wbrew pozorom zagadnienie analizy SWOT nie jest trudne do chociażby szczątkowego wdrażania. Ważne jest spokojne przemyślenie zagadnienia analizy słabych i mocnych stron firmy oraz okazji i zagrożeń, jakie występują w otoczeniu firmy. Z teorii wynika konieczność przyjęcia jednorodnego systemu oceny. Praktycznie bardzo wygodną metodą jest sporządzenie tabeli, w której po jednej stronie wpisywać będziemy nasze silne strony, a po drugiej słabe. Poszczególne zagadnienia będziemy od siebie oddzielać. Osobiście jestem zwolennikiem podziału według porządkowanie według sfer funkcjonalnych. Wobec tego w pierwszej kolejności należy przeanalizować sferę wytwarzania. W przypadku małego zakładu kamieniarskiego należy przeanalizować posiadany sprzęt, możliwości jego wykorzystania, ewentualne braki. Krótko mówiąc powinniśmy w wyniku tych przemyśleń odpowiedzieć sobie na pytanie, co przy pomocy posiadanego sprzętu możemy produkować i jakie ewentualnie dodatkowe zakupy miałyby wpływ na te możliwości. Należy w tym zakresie ocenić również stopień wykorzystania już posiadanego sprzętu oraz wszelkie aspekty kosztowe (zużycie energii, odpady itp.). Do zagadnień sfery wytwarzania należą również zagadnienie zaplecza i transportu. Kolejny element ważny w analizie to marketing jako całość systemu komunikacji z rynkiem. Tu powstaje szereg pytań dotyczących zarówno naszej wiedzy o oczekiwaniach rynku, jak i wiedzy potencjalnych klientów o naszej ofercie. Następnie analizujemy zarządzanie materiałami. W przypadku zakładu kamieniarskiego istotna jest odpowiedź na pytania: Czy nasza gospodarka materiałowa jest optymalna? Czy zakupiony kamień zostaje przetworzony w krótkim czasie? Czy odpady materiałowe są wykorzystywane, czy zalegają, zajmując powierzchnię magazynową?Nie do pominięcia są zagadnienia zasobów ludzkich, czyli pracowników. Pytania o pracowników są czasem kluczową kwestią, gdy szukamy odpowiedzi na pytanie o możliwości firmy. Po pierwsze, czasem pełne możliwości zakładu do realizacji skomplikowanych zadań, rozbijają się o brak kwalifikacji pracowników. Na koniec pozostaje zagadnienie  finansów. Poza bezpośrednimi zasobami finansowymi, w tej części należy uwzględniać zdolność kredytową firmy. Bez tego elementu trudno mówić o budowaniu strategii.Oceniając sporządzoną tabelę słabych i mocnych stron firmy możemy łatwiej podejmować decyzje zarówno w sferze organizacji, jak i inwestycji. Im wnikliwsza analiza, tym mniejsze szanse popełnienia błędów.Druga część naszej tabeli to ocena szans i zagrożeń. W tej części możemy wpisywać różnorodne zagadnienia związane zarówno z nabywca-mi, jak i konkurencją. Oczywiście ta część tabeli bardzo często związana jest z rozpo-znaniem słabych i mocnych stron firmy. Przykłado-wo, słabe wyposaże-nie sprzętowe zakładu może być - poza słabością uniemożli-wiającą wprowadzenie nowych programów produkcyj-nych - zagrożeniem dla powodzenia dotychczasowej produkcji, szczególnie w kontekście analizy konkurencji, gdy ta okazuje się znacznie lepiej usprzętowiona.

Podsumowując, cały proces analizy SWOT pozwala na znalezienie optymalnych dla firmy rozwiązań. Ze swojego doświadczenia wiem, że właściciele firm byli bardzo zdziwieni rezultatami takiej „zimnej” analizy faktów, oddzielnie dobrze im znanych, jednak po zestawieniu razem prowadziły do zaskakujących wniosków. Ze względu na pewne oczywistości warto czasem wesprzeć się zatrudniając osobę nie związaną bezpośrednio

z firmą do pomocy przy przeprowadzeniu analizy.

• « poprz.
• nast. »