Konsulat Federacji Rosyjskiej w Krakowie

Budynek zlokalizowany jest w śródmieściu Krakowa, w dawnej dzielnicy IV Piasek przylegającej od zachodu do nie istniejących już na tym odcinku murów miejskich, a stoi na rogu ulicy Biskupiej (7) i Serano Fenn'a (1). Dom zbudowano na przełomie XIX i XX wieku w stylu historyzującym z neorenesansowym wystrojem elewacji, a w roku 1999 wpisano go do rejestru zabytków architektury pod numerem A-1103. Obecnie w budynku znajduje się Konsulat Federacji Rosyjskiej. W przeszłości dom ten był własnością prof. Juliana Makarewicza (znanego konserwatora dzieł sztuki), przed I wojną było tu kasyno gry, w międzywojniu konsulat węgierski, a po II wojnie dom stał się wielorodzinną kamienicą czynszową. Kosztem i staraniem obecnego właściciela zmodernizowano część istniejącą i „rozbudowano” ją poprzez: adaptację piwnic (zwiększenie wysokości uzyskano obniżając posadzkę z równoczesnym wzmocnieniem fundamentów i ceglanych sklepień), „nadbudowę” II piętra polegającą na adaptacji strychu (obniżono w tym celu strop nad I piętrem), dobudowę skrzydła/przewiązki łączącej istniejącą bryłę z sąsiednim budynkiem, do przewiązki dodano podcień/loggię, a następnie loggię przerobiono na oszkloną werandę, ostatecznie w końcowej fazie remontu adaptowano całość na Konsulat Federacji Rosyjskiej, czyli biura i część mieszkalną dla pracowników. Program i biznesplan właściciela, dokumentacja projektowa oraz przedsięwzięte działania cały czas uwzględniały uwarunkowania konserwatorskie i architektoniczne wynikające z  lokalizacji obiektu, potencjalnej funkcji użytkowej przesądzonej cechami architektonicznymi i planem przestrzennym miasta oraz walorów architektonicznych, artystycznych i historycznych samego zabytku. Prowadzono więc roboty zabezpieczając konstrukcję, modernizując lub rozbudowując instalacje, ponownie wykonując roboty wykończeniowe i detale architektoniczne z wyjątkiem zachowanych zabytkowych elementów poddanych zabiegom konserwacyjnym. W zakresie robót wykończeniowych na wniosek właściciela i przy akceptacji konserwatora podwyższono standard wykończeniowy. Potrzeba wykonania konserwacji detali architektonicznych wraz z tendencją do stosowania materiałów budowlanych wysokiej jakości były genezą stosunkowo szerokiego zakresu robót kamieniarskich. Prace te na zlecenie generalnego wykonawcy DOM-BUD z Krakowa wykonała Pracownia Kamieniarska Konserwacji Kamienia Adam Rybak ARKAM. Podwyższając standard obu elewacji od ulicy zaprojektowano i wykonano kamienny cokół „głównego” budynku w miejsce zwykłego tynku wapiennego. Tynk ten skuto, a po odkopaniu murów fundamentowych całość poddano osuszeniu/odgrzybianiu uzupełniając część podziemną o współczesną izolację przeciwwilgociową.  Płyty okładzinowe cokołu z piaskowca „Sobolów” o wysokości do ca 140 cm („w całości” tj. bez spoin poziomych) zamontowano w odległości 3 cm od lica muru istniejącego - pustka powietrza, a całość zwentylowano pustymi spoinami pionowymi szerokości 5 mm. Płyty zamocowano na systemowych markach ze stali nierdzewnej. Elewację współcześnie dobudowanej „przewiązki” zaprojektowano stosując historyzujący detal kamienny tj. boniowanie z typowymi klińcowymi podziałami nadproża o formie łęku odcinkowego oraz gzyms kordonowy nad I piętrem. Powyższe wykonano z piaskowca montując płyty na systemowych markach ze stali nierdzewnej i zachowując dystans 3 cm od izolacji termicznej muru. Pustkę powietrzną, podobnie jak w cokole budynku głównego, zwentylowano przez puste spoiny szer. 5 mm. Na piano nobile elewacji frontowej północnej, nad wejściem głównym zachował się mocno zniszczony balkon kamienny ze zdekompletowanym detalem, w tym bez ani jednej tralki balustradowej. Konstrukcja balkonu wymagała wzmocnienia kamiennych wsporników oraz trzyczęściowej płyty kamiennej. Prace te wykonano w oparciu o ekspertyzę statyka miejskiego. Wsporniki po przewierceniu (dł. ponad 2 mb) zakotwiono/sprężono prętami ze specjalnej stali nierdzewnej, przerwę pomiędzy otworem i prętem wypełniono pod ciśnieniem odpowiednim spoiwem, a gniazdo śruby od czoła wspornika uzupełniono kamieniem. Wszystkie zachowane elementy kamienne oczyszczono i zaimpregnowano. Płytę zaizolowano poziomo papą zgrzewalną i po wykonaniu obróbek blacharskich z blachy cynkowo-wanadowej pokryto posadzką z piaskowca. Dodano cokolik od strony muru, a ułożoną ze spadkiem posadzkę zaimpregnowano i odwodniono nowo wykonanymi kanalikami ukrytymi w cokole balustrady. Problemem był brak tralek oraz ikonografii wystarczającej na ich rekonstrukcję.  Architekt w porozumieniu z konserwatorem zaprojektował tralki i ich profil wzorując się na analogicznych krakowskich balustradach, a firma Arkam wytoczyła nowe tralki z „pińczaka”. Schody i wejście boczne po stronie wschodniej pierwotnie prowadziły tylko na parter, a bieg schodowy (piaskowiec masyw, mocno zniszczony) był szerszy, równy długości zachowanego, kutego, oszklonego, pulpitowego daszku. Wtórnie schody te zwężono zachowując kamienne stopnie, a usuwając autentyczne murowane balustrady oraz dorobiono zewnętrzne schody zejściowe do piwnicy. Stan techniczny nadal pozostawał zły, przeróbka była samowolą budowlaną, a geometria nie odpowiadała przepisom prawa budowlanego. Stan obecny po remoncie jest wynikiem przeprojektowania całego zespołu wejściowo-zejściowego, rozbiórki wszystkich elementów konstrukcji (aż do pustego wykopu) i wykonania ich ponownie zgodnie z zasadami sztuki. Tak więc nowo wykonywaną żelbetową konstrukcję obłożono piaskowcem  „Sobolów”, balustrady uzupełniono mosiężnymi pochwytami, zakonserwowano stolarkę wejścia i kute kraty nadświetla, poddano renowacji ślusarkę daszku wraz z kutymi detalami i zastępując szkło zbrojone kanałowym poliwęglanem, a w końcu dorobiono kutą furtkę zamykającą zejście do piwnicy.Prace kamieniarskie na licach balustrad wykonano w technice jak cokół budynku, biegi schodowe składają się ze stopnic i podstawek, kopertowe czapki słupków i dwuspadowe nakrywy są masywem. Nakrywy wachlarzowych schodów na parter są wykonane metodą „rzeźbiarską” ze względu na kręcenie w poziomie według „r” i równocześnie w pionie, w ślad za spadkiem biegu. Istniejące wewnętrzne kamienne schody wejścia głównego w sieni wejściowej poddano renowacji. Po ich demontażu okazało się, że już podczas budowy kamienicy wykuto je za krótkie o kilka centymetrów, co zostało zamaskowane odpowiednim spoiwem u podnóża cokołu z zaprawy imitującej kamień naturalny. Ze względu na zachowany historyczny bogaty wystrój sieni tj. stiukową ornamentację ścian, kamienny bieg schodowy prowadzący na poziom parteru oraz stylową stolarkę bramy z witrażem w nadświetlu, szczególnie starannie zakonserwowano lub uzupełniono kamieniarkę tego wnętrza. Po oczyszczeniu/skuciu stopni istniejących i po ich przedłużeniu/doklejeniu o ca 10 cm i po dorobieniu 1 brakującego stopnia, całość ponownie zmontowano na nowym, żelbetowym biegu; stary murowany bieg  z cegły ceramicznej na zaprawie wapiennej rozsypał się podczas zdejmowania stopni. Pełny zakres wykonanych w sieni wejścia głównego prac kamieniarskich z piaskowca „Sobolów” to nowy stopień zewnętrzny przed progiem odnowionej bramy, odnowiony i uzupełniony na szerokość bieg schodowy, nowy cokół oraz nowa posadzka podestu dolnego i górnego. Jednym z zachowanych reprezentacyjnych wnętrz parteru jest hol sąsiadujący z sienią wejścia głównego, a dalej ze stylową klatką schodową, wejściem bocznym i tylnym z ganku. Cennymi, zachowanymi elementami wystroju tego holu jest sztukateria sufitu ze stiukowymi neogotyckimi maswerkami oraz kamienny kominek. Oba elementy poddano konserwacji. Kominek oczyszczono i uzupełniono o marmurowy, polerowany blat, o dno paleniska z cienkiej pojedynczej płyty z piaskowca oraz o marmurowy fryz na posadzce oddzielający kamień naturalny od posadzki współczesnej. Małą architekturę części podwórkowej zrealizowano używając tego samego rodzaju piaskowca „Sobolów” co na elewacjach od ulicy. Są to kamienne czapki tynkowych słupków ogrodzeniowych, dwuspadowa nakrywa cokołu ww. ogrodzenia oraz muru oporowego szachtu piwnicznego, schodki zewnętrzne na drewniany ganek wraz z licówką murowanego cokołu tego ganku i jego posadzką. We wnętrzach z polerowanego marmuru „Jura Gelb” wykonano parapety okienne oraz kamienne (marmury, granity) obramienia i blaty okienek podawczych i lad.

• « poprz.
• nast. »