Obiekty budowlane i pomieszczenia pracy

Nawiązując do poprzedniego artykułu dotyczącego rozpoczęcia działalności zakładu należy pamiętać, że zgodnie z nowelizacją kodeksu pracy ustawodawca w art. 209 kp wydłużył do 30 dni termin zgłoszenia rozpoczęcia działalności zakładu pracy do właściwego inspektora sanitarnego i inspektora pracy. Zgłoszenie powinno zawierać jedynie podanie miejsca, rodzaju i zakresu prowadzonej działalności. Również obowiązek ten spoczywa na pracodawcy w przypadku zmiany technologii, która może powodować zwiększenie zagrożenia dla zdrowia pracowników. Zmiany te wchodzą w życie od 29 listopada 2002 r. Obowiązek zgłaszania do ww. organów spoczywa również w przypadku zaprzestania działalności lub likwidacji zakładu. Art. 214 kodeksu pracy nakłada na pracodawcę obowiązek utrzymania obiektów budowlanych i znajdujących się w nich pomieszczeń pracy w stanie zapewniającym bezpieczne i higieniczne warunki pracy. Pracodawca ma obowiązek nie tylko utrzymania pomieszczeń w dobrym stanie, ale również zapewnienia pomieszczeń pracy odpowiednich do rodzaju wykonywanej pracy i liczby zatrudnionych pracowników. Jakie wymogi powinny spełniać pomieszczenia pracy, reguluje przepis behapowski tj. rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dn. 26.09.1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (DzU nr 129 poz 844). Dział II podaje, jakie wymogi mają spełniać drogi, przejścia, otwory i zagłębienia, drogi ewakuacyjne i drogi pożarowe oraz instalacje i urządzenia elektryczne. Podkreślić należy, że zapisy te są ogólne i odsyłają w wielu przypadkach do Polskich Norm regulujących poszczególne sprawy. W takim przypadku Polska Norma jest normą bhp. Dział ten reguluje ponadto sprawy związane z oznakowaniem zgodnie z Polską Normą miejsc, w których występują zagrożenia dla życia i zdrowia pracowników. Dział III „Pomieszczenia pracy” w rozdziale 1 reguluje sprawy związane z utrzymaniem ładu i porządku w pomieszczeniach pracy oraz wymogów, jakie powinny spełniać te pomieszczenia pod względem bhp. Natomiast §15 i §16 ww. rozporządzenia dotyczy pomieszczeń pracy, w których występują czynniki szkodliwe dla zdrowia, jak np. pyły, hałas, drgania, gazy, wilgoć itp. jak również pomieszczeń, w których może nastąpić niebezpieczeństwo wybuchu. Zwraca się uwagę na stropy, dachy, ściany i podłogi. § 17 określa wymogi stawiane pomieszczeniom magazynowym, a §19 i §20 określa, jakie wymogi powinny spełniać pomieszczenia w zakresie kubatury, wysokości, wolnej przestrzeni z rozróżnieniem na pomieszczenia pracy stałej i odstępstwa w pomieszczeniach pracy czasowej. Reguluje również wymogi stawiane dyżurkom i portierniom. §21 i §22 ww. rozporządzenia określają, jakie wymogi powinny spełniać schody, pomosty i pochylnie robocze oraz drzwi i bramy. Rozdział 2 mówi o wymogach, jakie muszą być spełnione w zakresie oświetlenia światłem dziennym i oświetleniem elektrycznym. Paragrafy te odsyłają każdorazowo do Polskich Norm, które określają szczegółowe wymogi w tym zakresie. Regulują również warunki, jakie powinny spełniać okna i świetliki, zwłaszcza w pomieszczeniach o dużej wilgotności, co szczególnie występuje w zakładach obróbki kamienia. Rozdział 3 określa wymogi, jakie powinno spełniać ogrzewanie i wentylacja w pomieszczeniach pracy, poczynając od pracy lekkiej biurowej po warunki pracy w warunkach szkodliwych pyłów, par itp. Wymogi techniczne stawiane budynkom zawarte są również w rozporządzeniu Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z dn. 14.12.1994 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie z późniejszymi zmianami. Przepis ten nie jest przepisem behapowskim, a reguluje jedynie warunki techniczne i może być stosowany przez inspektora pracy tylko wtedy, jeżeli przepis dotyczący spraw bhp ma odsyłacz do konkretnego uregulowania w tym rozporządzeniu. W przeciwnym razie pracodawca ma prawo odwołać się do okręgowego inspektora pracy (druga instancja) o uchylenie takiej decyzji. Przepisy dotyczące wymogów stanowisk pracy tj. budynków, kubatury, wysokości, powierzchni i wolnej przestrzeni oraz temperatury, wymiany powietrza i wentylacji mogą regulować również przepisy szczegółowe związane z konkretnymi pracami. Na przykład rozporządzenie Ministra Gospodarki z dn. 27.04.2000 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy pracach spawalniczych (DzU nr 40 poz. 470). Rozporządzenie MPiPS z 26.09.1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy zawiera załącznik dotyczący pomieszczeń higieniczno-sanitarnych. W załączniku określone są wymogi dotyczące szatni z ich podziałem, umywalni i pomieszczeń z natryskami, ustępów, jadalni, pomieszczeń higieny osobistej kobiet, palarni, pomieszczeń do ogrzewania się pracowników oraz pomieszczeń do prania, odkażania, suszenia odzieży roboczej i ochronnej. Kodeks pracy w art. 214 § 2 obowiązek utrzymania obiektów budowlanych i znajdujących się w nich pomieszczeń rozszerza także na teren zakładu i urządzenia z nimi związane. Dotyczy to bram, ogrodzenia, dróg transportu wewnętrznego na terenie zakładu oraz miejsc niebezpiecznych. Do takich miejsc zaliczamy zbiorniki i kanały odprowadzające wodę z obróbki kamienia - będą to studzienki burzowe i inne zagłębienia, a także zabezpieczenie bram przed samo zamknięciem i oznakowanie dróg zgodnie z przepisami „Prawo o ruchu drogowym”.