Wypadki w drodze do pracy i z pracy

Wielu pracodawców ma problem z ustaleniem okoliczności i przyczyn wypadków w drodze do pracy i z pracy. Problem również stwarza uznanie zdarzenia za taki wypadek. Wychodząc naprzeciw zapotrzebowaniom pracodawców w tym artykule postaram się udostępnić obowiązujące przepisy w tym zakresie.

Pojęcie wypadku w drodze do pracy i z pracy zostało określone w art. 57b ust. 1 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. Nr 162 poz. 1118, z późn. Zm.).

Za wypadek w drodze do pracy lub z pracy uważa się:

-         nagłe zdarzenie,

-         wywołane przyczyną zewnętrzną i

-         które nastąpiło w drodze do pracy lub z miejsca wykonywania zatrudnienia albo innej działalności stanowiącej tytuł ubezpieczenia rentowego, jeżeli droga ta była najkrótsza i nie została przerwana.

Za wypadek w drodze do pracy i z pracy uważa się również wypadek, jeżeli droga została przerwana, ale przerwa była życiowo uzasadniona, a jej czas nie przekraczał granic potrzeby (np. robienie zakupów bezpośrednio po pracy, odbiór dziecka z przedszkola, żłobka lub szkoły, jeżeli odbywa się to bezpośrednio po pracy).

Również wypadek uznaje się za wypadek w drodze do pracy lub z pracy, gdy droga nie była najkrótsza, ale ze względów komunikacyjnych była najdogodniejsza, np. wydłużenie drogi spowodowane zostało przez prowadzenie robót ulicznych, prowadzeniem wykopów związanych z kładzeniem instalacji wodnych, kanalizacyjnych, gazowych, zamknięcie jednej strony ulicy przez policję z powodu wypadku drogowego.

Za wypadek w drodze do pracy lub z pracy uważa się także wypadek w drodze do miejsca lub z miejsca:

-         innego zatrudnienia lub innej działalności stanowiącej tytuł ubezpieczenia rentowego,

-         zwykłego wykonywania funkcji lub zadań zawodowych albo społecznych,

-         zwykłego spożywania posiłków,

-         odbywania nauki lub studiów.

Obowiązek zgłoszenia wypadku w drodze do pracy lub z pracy spoczywa na ubezpieczonym, który uległ wypadkowi. Jest on obowiązany zawiadomić niezwłocznie lub po ustaniu przeszkód uniemożliwiających niezwłoczne zawiadomienie o wypadku pracodawcę lub podmiot określony w art.5 ust. 1 ustawy z dnia 30.10.2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U nr 199 poz. 1673 z późn. Zm.).

Na przykład.: dla wykonujących pracę na podstawie skierowania do pracy – podmiot, na którego rzecz wykonywana jest odpłatnie praca w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania; dla absolwentów pobierających stypendium w okresie odbywania stażu lub szkolenia na podstawie skierowania wydanego przez powiatowy urząd pracy – pracodawcy lub jednostki, w których absolwent odbywał staż lub szkolenie; dla osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia – podmioty na rzecz, których wykonywana jest praca.

Zdarzenie uznaje się za wypadek w drodze do pracy lub z pracy na podstawie:

-         oświadczenia poszkodowanego albo członka jego rodziny lub świadków co do czasu, miejsca i okoliczności zdarzenia,

-         informacji i dowodów pochodzących od podmiotów badających okoliczności i przyczyny zdarzenia (np. przy wypadku drogowym mogą być to ustalenia policji) lub udzielających poszkodowanemu pierwszej pomocy (np. pogotowie ratunkowe, straż pożarna),

-         ustaleń sporządzającego kartę.

Ustalenia okoliczności wypadku w drodze do pracy lub z pracy dokonuje się w karcie wypadku w drodze do pracy lub z pracy stanowiącej załącznik do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 24.12.2002 r. w sprawie szczegółowych zasad oraz tryb u uznawania zdarzenia za wypadek w drodze do pracy lub z pracy, sposobu jego dokumentowania, wzoru karty wypadku w drodze do pracy lub z pracy oraz terminu jej sporządzania (Dz. U. Nr 237 poz. 2015). Kartę wypadku sporządza się po ustaleniu okoliczności i przyczyn zdarzenia, nie później niż 14 dni od dnia uzyskania zawiadomienia o wypadku. Kartę sporządza się w dwóch egzemplarzach, jeden egzemplarz otrzymuje poszkodowany lub członek jego rodziny, a drugi pozostaje w dokumentacji powypadkowej.

Odmowa uznania zdarzenia za wypadek w drodze do pracy lub z pracy wymaga uzasadnienia.

Za czas niezdolności do pracy określony w zwolnieniu lekarskim pracownikowi przysługuje zasiłek chorobowy zgodnie z art. 92& 1 pkt. 2 kodeksu pracy w wysokości 100% wynagrodzenia. Należy pamiętać, że od dnia 1 stycznia 2003 r. Świadczenie to wypłacane jest przez pracodawcę, a powyżej 33 dni przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Dlatego tak ważne jest sporządzenie poprawnej dokumentacji powypadkowej.