Krok w stronę Europy

Korzystając z zaproszenia prezydenta EUROROC, pana Jose Marina Nuneza, członkowie zarządu ZPBK wzięli udział w spotkaniu zorganizowanym 7 maja 2002 roku w Cegehin  Murcia  Hiszpanii. W spotkaniu wzięli udział przedstawiciele branżowych organizacji członkowskich z Włoch, Francji, Hiszpanii, Portugalii, Niemiec, Austrii i Belgii, których powitał Patricio Valverde Megia, szef regionalnego przedstawicielstwa Ministerstwa Nauki, Techniki, Przemysłu i Handlu. Obradom przewodniczył osobiście sam prezydent Nunez. Na wstępie przedstawił on region Murcii oraz znaczenie działających na jego terenie zakładów kamieniarskich dla rozwoju tej części Hiszpanii. Jednym z ważniejszych i jednocześnie kontrowersyjnych punktów spotkania była dyskusja nad ustalonymi przez  Komisję Europejską kryteriami dotyczącymi możliwości stosowania Eco Label (symbolu stwierdzającego ekologiczną poprawność wyrobu) na wyrobach z kamienia. Przedsiębiorcy-kamieniarze uważają, że spełnienie ustalonych kryteriów jest niemożliwe i może to się niekorzystnie odbić na perspektywach przemysłu kamieniarskiego. Rzecz w tym, że ponieważ większość wyrobów z kamienia nie może być zaliczana do grupy produktów ekologicznych ich konkurencyjność na rynku spada. Należy tutaj dodać, że w tej samej grupie znajdują się również produkty ceramiczne. Regulacja ta wzbudziła bardzo dużo kontrowersji w sektorze kamieniarskim krajów UE. Kolejnym ważnym tematem był projekt OSNET (którego EUROROC jest uczestnikiem) - jego głównym celem jest zwiększenie konkurencyjności kamienia naturalnego jako produktu, wymiana informacji oraz współpraca pomiędzy poszczególnymi sektorami kamieniarstwa. Projekt jest finansowany przez Unię Europejską. Mówiono również o nieunormowanej certyfikacji w sektorze budowlanym, działaniach antydumpingowych, zagospodarowaniu odpadów powstałych przy wydobyciu, obróbce i składowaniu zasobów mineralnych oraz zasadach bhp przy pracy w przemyśle kamieniarskim. Na zakończenie obrad poproszono polską delegację o zaprezentowanie ZPBK.Po spotkaniu uczestnicy odwiedzili okoliczne kopalnie marmuru Crema Marfil oraz jeden z najnowocześniejszych zakładów obróbczych należących do Grupy San Marino. Należy wspomnieć, iż było to drugie spotkanie międzynarodowej federacji, w którym brali udział przedstawiciele związkowi z Polski. Pierwsze spotkanie odbyło się podczas targów w Weronie w 2001 roku. Po spotkaniu prezydent EUROROC zapowiedział swoją wizytę w Polsce. Celem wizyty będzie zapoznanie się z sektorem kamieniarskim w Polsce oraz  odwiedzenie kopalń i zakładów obróbczych. Zainteresowanie sektorem kamieniarskim w Polsce związane jest ze zbliżającym się przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej. Przy okazji pobytu w Hiszpanii delegacja polska odwiedziła również Międzynarodowe Targi Kamienia i Maszyn PIEDRA w Madrycie.  Jak poinformowano w ostatnim numerze „ŚK”, zarząd ZPBK przy współpracy z  Internazionale Marmi e Macchine Carrara  zorganizował wyjazd grupy polskich przedsiębiorców z branży kamienia naturalnego do Carrary. Organizatorzy zapewnili przybyszom z kraju nad Wisłą tłumacza i transport na terenie Carrary. W programie uwzględniono zwiedzanie targów, okolicznych kamieniołomów, wizytę u słynnego producenta maszyn do obróbki kamienia Gaspari Menotti, odwiedziny w pracowni rzeźbiarskiej oraz udział w sympozjum na temat trendów kamieniarskich na świecie. Największe poruszenie wśród polskich gości wywołała podziemna kopalnia marmuru - po wjechaniu długim tunelem do wnętrza góry uczestnicy wycieczki zobaczyli ogromną wydrążoną przestrzeń w jej wnętrzu. Zwiedzających oprowadzał geolog, który sam zaprojektował tę kopalnię. Niezapomniane wrażenie pozostawił także załadunek marmurowego bloku na samochód. Ponieważ blok był cięższy od ładowarki, w ostatnim momencie umieszczania go na samochodzie ciężar bloku sprawił, że maszyna uniosła się do góry. Dla wielu osób, pracujących w branży od wielu lat, było to niezwykłe widowisko. W drugi dzień pobytu wszyscy uczestnicy wycieczki zostali zaproszeni przez organizatora na uroczystą kolację, gdzie byli również obecni goście z innych krajów. Polski rynek kamieniarski bardzo interesował przedstawicieli organizacji z Jordanii. Wszyscy uczestnicy wycieczki wyrazili duże zadowolenie z pobytu w Carrarze, jak i z korzystnych zakupów dokonanych podczas targów kamieniarskich Carrara Marmotec. Zarząd ZPBK podpisał umowę z Międzynarodowym Instytutem Marmuru z siedzibą w Mediolanie o współpracy przy realizacji projektu „Waloryzacja dorobku kamieniarstwa w Polsce”. Celem projektu jest przeprowadzenie w Polsce profesjonalnych szkoleń w dziedzinie wydobycia, obróbki, rzeźby, a także renowacji zabytków. Planowane jest także otworzenie dla celów szkoleniowych wzorcowego kamieniołomu i takiego też warsztatu obróbki i układania kamienia, gdzie swoje umiejętności zawodowe mogliby podnosić specjaliści kamieniarscy. Wszystkie te działania mają przyczynić się do upowszechnienia kultury kamieniarskiej, rozwinięciu potencjału w dziedzinie wydobycia, obróbki i wykorzystania kamienia, jak również w dziedzinie odnawiania obiektów budowlanych i restauracji zabytków. W realizacji projektu bierze również udział Stowarzyszenie Architektów Polskich  SARP. Umowa nawiązuje do porozumienia zawartego pomiędzy Włoskim Ministerstwem Gospodarki, Włoskim Instytutem Handlu Zagranicznego oraz Włoskim Związkiem Marmomacchine. Celem porozumienia jest promocja włoskiej technologii kamieniarskiej w Polsce. Jednym z etapów projektu będzie zorganizowanie dwóch seminariów. Jedno przeznaczone dla architektów na temat nowoczesnych technik kamieniarskich stosowanych w architekturze i restauracji zabytków, drugie seminarium przeznaczone będzie dla przedsiębiorców i kadry technicznej branży kamieniarskiej. Dotyczyć będzie nowoczesnych technik wydobycia, obróbki, montażu i renowacji kamienia.

OGŁOSZENIA ZWIĄZKOWE - IMPREZY I SPOTKANIA BRANŻOWE

Tak jak w zeszłym roku członkowie związku, którzy nie zalegają z opłatami za składki  członkowskie, otrzymają zniżki na powierzchnie wystawiennicze na dwóch imprezach targowych: CERAMIKA I KAMIEŃ oraz  KAMIEŃ 2002. Pierwsze z wymienionych targów odbywają się w Warszawskim Centrum EXPO XXI w dniach 10-12 października 2002 roku, drugie w Hali Ludowej w dniach od 21 do 24 listopada 2002 roku we Wrocławiu. Na targach warszawskich cena 1 m2 powierzchni bez zabudowy wynosi 80 USD natomiast dla członków związku została ustalona na 55 USD plus 25 USD za 1m2 zabudowy. Również warunki płatności są korzystne, mianowicie firmy, które zgłoszą się w lipcu, mają możliwość zapłacenia należności w dwóch ratach - pierwsza do 1 sierpnia (+100 % opłaty rejestracyjnej), druga natomiast do 10 września. Ostateczny termin zgłaszania uczestnictwa w targach to 10 września 2002 roku. Na targach KAMIEŃ 2002 we Wrocławiu, członkowie związku otrzymują 5% zniżki na powierzchnie wystawiennicze. Koszt 1 m2 powierzchni bez zabudowy wynosi 230 zł (bez upustu), z zabudową 290 zł. Należy zaznaczyć, iż oferta dotyczy wyłącznie należności wpłacanych przed imprezą. Ostateczny termin zgłaszania uczestnictwa w targach upływa 10 listopada, jednak - jak poinformowano - pożądane jest wcześniejsze zgłoszenie aplikacji ze względu na duże zainteresowanie wystawców targami w tym roku. Od 9 do 10 listopada 2002 roku w Brennej w pensjonacie „Malwa” odbędzie się II Kongres Kamieniarski. Zgodnie z postanowieniami IV Walnego Zjazdu w czasie kongresu odbędzie się również spotkanie business to business dla członków związku. Spotkanie jest dobrą okazją do wymiany informacji i doświadczeń biorących w nim udział uczestników, a uczestnictwo w spotkaniu bussines to bussines pozwoli na zawarcie korzystnej współpracy handlowej pomiędzy członkami związku. Należy przypomnieć, iż pomysł powstał wśród członków związku. Szczegóły spotkania zostaną podane w kolejnym artykule związkowym. 22 listopada 2002 roku, o godz. 11:30 podczas trwania targów KAMIEŃ 2002 we Wrocławiu odbędzie się seminarium szkoleniowe przeznaczone dla przedsiębiorców i kadry technicznej firm kamieniarskich. Tematyka seminarium obejmować będzie nowoczesne techniki wydobycia, obróbki, montażu i renowacji kamienia. Seminarium jest konsekwencją zawartego w maju 2002 roku porozumienia pomiędzy Związkiem Pracodawców Branży Kamieniarskiej i Międzynarodowym Instytutem Marmuru, którego organem wykonawczymjest Włoski Instytut Handlu Zagranicznego. Wcześniej, czyli 21 listopada 2002 roku, o godz. 11:30 również we Wrocławiu w Muzeum Architektury odbędzie się seminarium szkoleniowe dla architektów. Tematem seminarium będą nowoczesne techniki kamieniarskie stosowane w architekturze i restauracji zabytków. Wszystkich zainteresowanych uczestnictwem w seminariach prosimy o kontakt z biurem związku w Opolu tel. (0-77) 402-14-55 lub z Włoskim Instytutem Handlu Zagranicznego w Warszawie tel. (0-22) 628-02-43 z panem Ryszardem Paszkowskim.

Surowce skalne w rekonstrukcji i nadbudowie systemu przeciwpowodziowego Krakowa

Powodzie w Krakowie

Wielkie powodzie ostatnich lat w Polsce dały asumpt do wzmocnienia, zmodernizowania, a przede wszystkim do podniesienia wysokości systemu murów przeciwpowodziowych wzdłuż koryta Wisły w Krakowie. Dotychczasowe budowle hydrotechniczne zostały w dużej części wzniesione jeszcze za czasów Monarchii CK Austriackiej i zachodziła obawa, że mogą okazać się niewystarczające na kolejną „wodę stuletnią” lub - nie daj Boże - „tysiącletnią”. Konieczne było również przeprowadzenie niezbędnych prac hydrotechnicznych związanych z budową tzw. Zwierzynieckiego,  drogowego mostu przez Wisłę w Krakowie.W ciągu tysiąca lat historii miasta nawiedziły je udokumentowane 84 wielkie powodzie, z czego 14 można uznać za katastrofalne. W kilku miejscach Krakowa znajdują się tabliczki upamiętniające stan wody w zalanym mieście, np. na budynku „Sokoła” przy ul. Piłsudskiego i na ścianie dawnego Browaru Królewskiego przy placu Na Groblach. W tym ostatnim miejscu znajdują się trzy takie pamiątkowe tabliczki: najniższa, żeliwna, dotycząca powodzi  z 21-22 lutego 1876 roku, wyższa, z płyty piaskowca, odnosząca się do powodzi z 12-13 lipca 1908 roku, i najwyższa - wykonana z czarnego marmuru dębnickiego - dotycząca największej ze wszystkich powodzi w Krakowie, która miała miejsce 26 sierpnia 1813 roku. Wyryto na niej następującą inskrypcję: Pamiętnik wylewu wody z rzeki Wisły w roku 1813 dnia 26 VIII do punktu wskazujący ręki umieszczony przez kupców pod ten czas trudniących się handlem drzewa. Właśnie po tej powodzi rozpoczęto systematyczne budowanie wałów ochronnych wzdłuż Wisły i Rudawy oraz wznoszenie innych budowli hydrotechnicznych, mających uchronić miasto przed tą klęską. Poważniejsze prace wykonano jednak dopiero w latach 1907-1914 na odcinku od Zwierzyńca po most Dębnicki i pomiędzy Kazimierzem, a Podgórzem, budując wysokie mury kamienne i obwałowania ziemne wzdłuż brzegów Wisły. Kolejna wielka powódź w roku 1934 „zaowocowała” wybudowaniem kamiennych umocnień od strony Wawelu. Podstawowym surowcem kamiennym stosowanym we wspomnianych, zabytkowych już budowlach przeciwpowodziowych, był triasowy dolomit diploporowy z Libiąża, oraz piaskowiec karpacki istebniański lub ciężkowicki. Surowce te wytrzymały doskonale próbę czasu i wody na przestrzeni bez mała stu lat. Najnowsza modernizacja tego systemu została dokonana głównie przy zastosowaniu karpackiego piaskowca istebniańskiego, a tylko w nieznacznym stopniu sudeckiego piaskowca ciosowego z Radkowa i strzegomskiego granitu.

Piaskowce istebniańskie

Piaskowce te związane są z wychodniami warstw istebniańskich, ciągnącymi się szerokim pasem od okolic Wisły i Istebnej w Beskidzie Śląskim, przez rejon Wadowic, Myślenic, Brzeska, Dobczyc, a także Nowego Sącza, aż po okolice Sanoka. Powstawały one na przełomie kredy i trzeciorzędu, w okresie od kampanu po paleocenu. W obrębie warstw istebniańskich zaznacza się dwudzielność na ich piaskowcową część dolną i łupkowo-piaskowcową  górną lub też na dolne piaskowce i wyżej ległe łupki oraz górne piaskowce i wyżej ległe łupki. Maksymalna miąższość tych warstw przypada na Beskid Śląski i wynosi około 1,6 km. Piaskowce istebniańskie stanowią w rejonach ich występowania pospolicie stosowany materiał na kamień łamany i tłuczeń, odmiany zwięzłe stosowane są jako ciosowy kamień budowlany, a także jako kamień na płyty okładzinowe, stopnie, nagrobki, cokoły itp. Największe znaczenie architektoniczne mają piaskowce z dolnej części tych warstw. Są to na ogół gruboziarniste, czasami zlepieńcowate, źle wysortowane piaskowce zarówno oligomiktyczne, arkozowe jak i szarogłazowe. Ich barwa jest zróżnicowana, na świeżo przeważnie popielata, zmieniająca się pod wpływem wietrzenia na brudno-białą z rdzawymi plamkami, blado-żółtą, rdzawo-kremową lub brunatną. Posiadają one skąpe spoiwo ilaste, lokalnie krzemionkowe, z tendencją do tworzenia konkrecji cementacyjnych. Występują w grubych ławicach, miąższości do 5 m, a nawet więcej. Są na ogół silnie porowate, mało nasiąkliwe, o małej lub średniej wytrzymałości na ściskanie i bardzo dobrej mrozoodporności. Na ogół piaskowce te charakteryzują się dobrą blocznością, np. w Sobolowie bloki powyżej 2 m3 objętości stanowią 20% urobku i 44% materiału blocznego. Wytrzymałość na ściskanie dla piaskowców z tego kamieniołomu jest rzędu 37 do 110 MPa,  dla prób nasyconych wodą 20 do 86 MPa, a po zamrożeniu 24  70 MPa, podczas gdy nasiąkliwość wagowa jest rzędu 3,8 %, a gęstość pozorna 2,4 t/m3. Na obszarze Karpat znajduje się prawie 300 w większości nieczynnych kamieniołomów tych piaskowców, a do najbardziej znanych miejsc ich niegdysiejszej i aktualnej eksploatacji należą wyrobiska w: Biertowicach, Rudniku, Mucharzu, Woli Jasienieckiej, Królówce, Gromniku, Targoszynie, Zoni i Drogini. Stare kamieniołomy tego surowca stanowią dzisiaj prawobrzeżne obramowanie zbiornika na Rabie w Dobczycach, jak również opiera się na nich sama tama tego zalewu u stóp dobczyckiego zamku. Po latach zastoju nastąpił renesans eksploatacji tego piaskowca; w niedalekiej okolicy Krakowa w Sobolowie k. Bochni oraz w Czasławiu k. Dobczyc, a w nieco dalszej w Woli Komborskiej. Właśnie z tych trzech miejscowości pochodzi piaskowiec istebniański zastosowany do modernizacji systemu przeciwpowodziowego wzdłuż biegu Wisły i Rudawy, oraz przy samym ujściu Wilgi w Krakowie.

Nadbudowa systemu przeciwpowodziowego Krakowa 

Podwyższenie dotychczasowych umocnień przeciwpowodziowych wykonano w dwu podstawowych wariantach na odcinku Wisły od nowego mostu na Zwierzyńcu po Trzeci Most im. Powstańców Śląskich u wylotu ulicy Starowiślnej, oraz wzdłuż przyujściowych odcinków rzek Rudawy i Wilgi. Tam, gdzie znajdowały się zabezpieczenia przeciwpowodziowe w postaci ochronnych murów, zostały one nadbudowane blokami piaskowca istebniańskiego. Jeżeli były to wały ziemne, zostały one nadbudowane murem kamiennym o szerokości rzędu 0,6 m i wysokości około 1 do 1,2 m, ponad koronę wału. Lica bloków w obu przypadkach posiadają boniowaty, ale łupany, grubo obrobiony kształt zewnętrznej powierzchni. Na zwieńczenie tych murów użyto dotychczasowych elementów konstrukcyjnych lub wykonano nowe z bloków o gładkiej, szlifowanej powierzchni, głównie z piaskowca istebniańskiego z Woli Komborskiej. Nakrywa składa się z pojedynczego rzędu elementów kamiennych, wystających około 5 cm poza lico murów. Znajdujące się w ciągu tych murów przejścia i przejazdy posiadają pionowe prowadnice w bocznych ścianach, umożliwiające szybkie zamknięcie ich ciągu gotowymi, wsuwanymi od góry elementami zabezpieczającymi. Szereg tych bloków, szczególnie w murach w pobliżu mostu zwierzynieckiego, ujawnia na swojej powierzchni niezwykle ciekawe skamieniałości śladowe, czyli tzw. ichnofaunę. Pod pojęciem tym rozumiemy ślady działalności życiowej rozmaitych organizmów zwierzęcych penetrujących świeżo złożony osad lub poruszających się po jego powierzchni. W tym przypadku mamy do czynienia z odlewami kanałów mieszkalnych morskich krewetek, określanych jako Ophiomorpha isp. Są one widoczne w postaci ilasto-piaszczystych wypełnień kanałów średnicy 0,5-1,5 cm. Skorupiak ten drążył - utwardzany grudkami iłu na ścianach  pionowy lub ukośny kanał, z szeregiem rozetowato rozchodzących się poziomych rozgałęzień. Oba rodzaje kanałów, a nawet ich grudkowaną wewnętrzną powierzchnię, możemy oglądać w szeregu bloków wspomnianego piaskowca, lepiej niż to jest widoczne w kamieniołomie w Czasławiu, skąd pochodzą.  Tego typu nadbudowa znajduje się nie tylko wzdłuż koryta Wisły, ale również Rudawy. Ten ostatni ciąg umocnień, jak również balustrady mostu na tej rzece w rejonie klasztoru Norbertanek na Salwatorze, zostały dodatkowo wyposażone w szereg ozdobnych kul z piaskowca istebniańskiego średnicy 0,5 m, usytuowanych na niewielkich postumentach, sterczących ponad linię murów. Z kolei, znajdujące się w wielu miejscach schody, stanowiące podejście do korony wałów zostały wykonane z płyt granitu strzegomskiego. Również nakrywę muru wzdłuż ul. Kościuszki od ujścia Rudawy po most Dębnicki wykonano z dużych bloków piaskowca ciosowego z Radkowa na Dolnym Śląsku. Niektóre z bloków tej nakrywy posiadają rozmiary aż 130x 50x30 cm. Materiał kamienny dla systemu przeciwpowodziowego w Krakowie i wszystkie prace związane z jego modernizacją zostały wykonane przez firmę Interkam Spółka z o.o., kierowaną przez jej prezesa mgr inż. Ryszarda Cięciaka. Ogółem zużyto na ten cel około 2 tys. m3 piaskowca istebnianskiego. Opracowano w Zakładzie Geologii Ogólnej i Matematycznej Wydziału Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie w ramach tematu działalności statutowej nr 11.11.140.808.

Objaśnienie fotografii (wszystkie J. Rajchel):

1.Tabliczka z czarnego marmuru dębnickiego na ścianie dawnego Browaru Królewskiego przy placu Na Groblach w Krakowie wskazująca poziom wody w zalanym Krakowie w roku 1813.

2.Kamieniołom piaskowca istebniańskiego w Sobolowie, skąd dostarczano materiału do rekonstrukcji systemu przeciwpowodziowego Wisły w Krakowie.

3.Fragment starego, ochronnego muru przeciwpowodziowego u wylotu ulicy Flisackiej, nadbudowany trzema rzędami piaskowca istebniańskiego i nakrywą z piaskowca sudeckiego. Widoczna pionowa prowadnica do wsuwania elementu zabezpieczającego.

4.Most na Rudawie w ciągu ulicy T. Kościuszki na Zwierzyńcu z ozdobną balustradą z piaskowca istebniańskiego. W głębi widoczny kościół ŚŚ. Augustyna i Jana Chrzciciela oraz klasztor Norbertanek; jeden z najpiękniejszych zakątków Krakowa.

5.Fragment balustrady mostu na Rudawie z ozdobną kulą z piaskowca istebniańskiego.

Ogrody angielskie

 Wiek XVIII okazał się być bardzo urozmaicony pod względem różnorodności form ogrodowych. Po okresie zachwytu monumentalnymi, zgeometryzowanymi układami barokowymi, zaczęto poszukiwać czegoś nowego, odmiennego. W architekturze panował wówczas klasycyzm ze swoimi prostymi, zwartymi bryłami, płaskimi ścianami i dość oszczędną ornamentyką. Także rzeźba stała się bardziej statyczna, a nie jak dotychczas pełna ekspresji. Obok takich budowli zaczęły powstawać w Anglii układy ogrodowe oparte na pięknie naturalnych form przyrodniczych. Strzyżone formy drzew i krzewów, szpalery, boskiety, sale ogrodowe  zastąpiły malownicze klomby, gaje, polany z soliterami*. Drzewa pozostawiano w formie naturalnej, rozległe partery haftowe zastąpiono doskonale wypielęgnowanymi trawnikami bądź też łąkami. Zamiast basenów i kanałów powstawały zbiorniki o nieregularnych kształtach, „swobodnie” wijące się strumienie. Wykorzystywano też bardzo chętnie naturalne źródła, stawy, jeziora, rzeki. Drogi przebiegały po liniach krzywych, odsłaniając kolejne malownicze widoki. Plan ogrodu stał się swobodny i asymetryczny. W przeciwieństwie do baroku, podstawowego znaczenia nabrały elementy roślinne, natomiast zmniejszyła się rola budowli mieszkalnej w kompozycji całości ogrodu.Zmieniło się przede wszystkim podejście do ogrodu i jego przeznaczenie. Z monumentalnego i reprezentacyjnego stał się obiektem rodzinnym, bardziej przyjaznym człowiekowi. Miał za zadanie ułatwiać kontakt z przyrodą i stwarzać dogodny nastrój do kontemplacji piękna natury. Słowem kluczowym stała się malowniczość. Zwrócono uwagę na piękno natury i starano się do niego nawiązywać, czy wręcz naśladować. Powstanie ogrodów krajobrazowych, bo tak często nazywa się ten kierunek, poprzedziły liczne prace filozoficzno  literackie, np. Francisa Bacona, Johna Miltona, Aleksandra Pope'a. Także malarstwo kształtowało świadomość i gusta ówczesnych. Obrazy Salvatora Rosa przedstawiające dziką scenerię skał, wodospadów i szumiących drzew, Nicolasa Poussina uważanego za twórcę typu krajobrazu zwanego klasycznym, czy też Claude'a Lorraina, podkreślające piękno natury w połączeniu z kultem starożytności, traktowane były jako wzór do projektowania angielskich ogrodów krajobrazowych. Jednym z czynników, jakie miały bezpośredni wpływ na kształt ogrodów angielskich, były odkrycia archeologiczne, które przyczyniły się do ogromnego zainteresowania antykiem, a chęć nadążania za powszechnie panującą modą doprowadziła do tego, że zaczęto sprowadzać duże ilości oryginalnych antycznych rzeźb, nierzadko zrabowanych  z wykopalisk.  Kolejnym czynnikiem były ogrody chińskie. Modę na „chińszczyznę” zaszczepił na gruncie europejskim William Chambers, planista, który przez 9 lat przebywał w Chinach i zgłębiał tajniki tamtejszej sztuki ogrodowej. Po powrocie do Anglii w 1755 r. stał się gorącym propagatorem tego stylu, co miało swoje odbicie w wielu zaprojektowanych przez niego ogrodach. Najsłynniejszym jego dziełem jest przebudowa i uporządkowanie ogrodu w Kew Gardens w hrabstwie Surrey, blisko Londynu. Stosowane licznie motywy chińskie stały się przejawem sentymentalizmu. Nurt ten podkreślał w sposób szczególny uczuciowość. Poprzez kontrastowo następujące po sobie różne scenerie, osiągano efekt różnorodności nastrojów, przy czym używano do tego celu elementów rozmaitego pochodzenia. Bardzo istotną sprawą w ogrodach sentymentalnych stawał się program literacki w postaci licznych inskrypcji poświęconych tak postaciom historycznym, jak i pojęciom abstrakcyjnym, takim jak miłość, przyjaźń, smutek i inne. Jednocześnie zaczęto stosować w ogrodach gatunki roślin obcego pochodzenia, konsekwencja czego był rozwój budowli oranżeryjnych, gdzie kolekcjonowano rośliny z różnych części świata.  Liczne egzotyczne rośliny oraz inne elementy przenoszone z różnych stron świata sprawiły, że ogród sentymentalny stał się zamknięty, niepowiązany zupełnie z otoczeniem. Około 1780 roku nastąpił zwrot od tendencji sentymentalnych w kierunku większej prostoty oraz jedności kompozycyjnej. Zaczęto oszczędniej stosować elementy dekoracyjne, a skupiono się bardziej na rzeźbie terenu, roślinności i wodzie. Zamiast naśladować naturę, zaczęto się zastanawiać nad jej istotą. Ogrody stały się bardziej przestrzenne, powiązane z miejscowym naturalnym środowiskiem tak widokowo, jak i pod względem roślinności. Słynne ogrody utworzone zgodnie z nurtem neoklasycznym to między innymi: Cobham Hall (Kent), Longleat (Wiltshire), Sheffield (Sussex). Założył je Humphrey Repton  wybitny projektant i teoretyk sztuki ogrodowej. Sformułował on cztery główne zasady dotyczące projektowania ogrodów neoklasycznych: uwydatnienie naturalnego piękna terenu i ukrycie jego defektów; nadanie ogrodom przestrzenności i swobody, z zamaskowaniem ogrodzeń, jeśli nie mogą być one całkowicie wyeliminowanie; ingerencja sztuki w kształtowanie piękna form naturalnych nie może być widoczna;  dążenie, aby wszystkie elementy o charakterze użytkowym zostały bądź włączone do całości kompozycji, bądź wyeliminowane, bądź całkowicie zamaskowane. Na początku XIX wieku powraca moda na program literacki w ogrodach. Ponownie znaczenia nabierają sztuczne ruiny, pustelnie, groty. Następuje rozwój architektury neogotyckiej. Wzrost zainteresowań botanicznych prowadzi do nadmiernej różnorodności form roślinnych. Ogrody angielskie wywarły duży wpływ na założenia ogrodowe w całej Europie. We Francji powstają między innymi ogrody: Monceau oraz Petit Trianon (na terenie Wersalu) w stylu sentymentalnym. Jednym z najsłynniejszych francuskich ogrodów krajobrazowych był Ermenonville, założony pod inspiracją opisów o pięknie naturalnej przyrody w „Nowej Heloizie” J. J. Rousseau.  Na terenie Niemiec jednymi z najsłynniejszych ogrodów były: Wörlitz z bogatym układem wodnym, Hohenheim z ponad sześćdziesięcioma (!) różnorodnymi budowlami i elementami ogrodowymi. W Rosji, spośród ogrodów krajobrazowych, wyróżnia się Pawłowsk oraz Carskie Sioło. W Polsce do najciekawszych założeń krajobrazowych należy m. in.  Aleksandria w Siedlcach  ogród o niebywale zawiłym planie i dużej różnorodności nastroju, co jest wywołane przez liczne dziko rosnące laski, klomby i grupy, kręte drogi, liczne wyspy oraz budowle.  Najsłynniejszym ogrodem sentymentalnym w Polsce jest niewątpliwie Arkadia koło Łowicza, założona przez Helenę Radziwiłłową. Osnowę kompozycji stanowi tu bardzo bogaty program literacki. Przeróżne budowle: świątynie, sztuczne ruiny, arkady, akwedukt, amfiteatr, cyrk, chaty, połamane kolumny, ołtarze, rzeźby, urny, sarkofagi i liczne inskrypcje tworzyły różnorodne sceny. Głównym ogrodem klasycystycznym są z kolei Łazienki Królewskie Stanisława Augusta w Warszawie. Jest to założenie o jasnej, logicznej kompozycji przestrzennej, która w przeszłości była powiązana z otaczającym krajobrazem. Mało jest w nim budowli ogrodowych, a te które są, mają klasyczne formy. Równocześnie z założeniami klasycystycznym zaczęły powstawać ogrody romantyczne z bogatym programem literackim i poetyckim sztafażem. W tym stylu hr. Szczęsny Potocki zbudował koło Humania (Ukraina) dla swojej żony Zofii przepiękny ogród nazwany jej imieniem, w tym także stylu Izabela Czartoryska przebudowała ogród w Puławach. Wspaniałym przykładem parku krajobrazowego jest, leżący na granicy polsko  niemieckiej, Park Mużakowski. Założył go książę Hermann von Pöckler  Muskau w pierwszej poł. XIX wieku. Polska część parku leży w obrębie Łęknicy, natomiast niemiecka  na terenie miasta Bad Muskau. Jest to jeden z największych obiektów zarówno na terenie Polski, jak i Niemiec (728 ha!).

*soliter  pojedyncze drzewo lub krzew o szczególnych walorach plastycznych, widokowych, wyeksponowane.