KONKURS NA POMNIK MARSZAŁKA JÓZEFA PIŁSUDSKIEGO

KONKURS NA POMNIK MARSZAŁKA JÓZEFA PIŁSUDSKIEGO

Z inicjatywą przedsięwzięcia wyszedł Społeczny Komitet Budowy Pomnika Marszałka Józefa Piłsudskiego w Poznaniu. Krótko potem, we wrześniu ubiegłego…

Czytaj...
HARD ROCK HOTEL

HARD ROCK HOTEL

Jedna z najnowszych realizacji, za którą stoi firma stoneCIRCLE, zyskała wiele prestiżowych nagród. Bar hotelowy otrzymał nagrodę Best…

Czytaj...
LAGASCA 99 I COSENTINO

LAGASCA 99 I COSENTINO

Zlokalizowany w dzielnicy Salamanca w Madrycie budynek mieszkalny Lagasca 99 nawiązuje swym charakterem do obiektów architektury wokół niego,…

Czytaj...
BUDUJMY EKOLOGICZNIE, ALE WYDAJNIE!

BUDUJMY EKOLOGICZNIE, ALE WYDAJNIE!

Taki apel do Ministerstwa Rozwoju wydało w połowie sierpnia br. dwanaście organizacji branży budowlanej, deweloperskiej, biznesowej i architektonicznej.

Czytaj...
Frontpage Slideshow | Copyright © 2006-2011 JoomlaWorks Ltd.

O MOŻLIWOŚCIACH WYKORZYSTANIA SERPENTYNITÓW (CZ.2)

serpentynidy6Przemysł budowlany, sztuka rzeźbiarska i galanteria kamienna to powszechnie znane przykłady zagospodarowania serpentynitu nasławickiego. W porównaniu z innymi utworami skalnymi mają one wyjątkowo szeroką gamę zastosowań – także w rolnictwie, ogrodnictwie i akwarystyce.

Rodzaj gleb jest związany z rzeźbą terenu, morfologią podłoża, klimatem, szatą roślinną. Gleby wskutek permanentnej ich uprawy i wegetacji roślin z czasem ulegają degradacji. Stają się zubożałe w podstawowe składniki chemiczne, którymi są głównie potas i sód, wapń, magnez, fosfor i azot. Niedobór tych składników powinien być uzupełniany. Czyni się to poprzez „nawożenie” gleb w uprawach roślin nawozami sztucznymi, stanowiącymi różne związki chemiczne, najczęściej potasowo-sodowe, magnezowe i amonowe. W większości przypadków jakość i ilość wprowadzanych do gleby nawozów sztucznych nie rekompensuje ich deficytu, jest ich za mało albo za dużo. W takich przypadkach wegetacja roślin w chemicznie zmienionej glebie bywa często zakłócona – nieprawidłowa. Wobec tego wydaje się, że korzystniej byłoby nawozić gleby takimi składnikami – substratami, które dostarczają roślinom brakujących pierwiastków w sposób sukcesywny. Takimi substancjami mogą być np. odpowiednio rozdrobnione niektóre skały, a zwłaszcza uzyskane z nich mączki skalne. Prekursorem wykorzystania substratu skalnego w zasilaniu gleb jest Julian Tokarski – członek rzeczywisty PAN, profesor Akademii Górniczo-Hutniczej, Akademii Rolniczej w Krakowie, a w okresie międzywojennym Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. Pracując w Akademii Rolniczej, zajmował się m.in. problematyką mineralogii gleb. Doszedł wówczas do wniosku, że zamiast stosować w nawożeniu gleb saletrę chilijską, można by w jej zastępstwie wprowadzić odpowiedni substrat mineralny. Jako wybitny znawca mineralogii i petrografii wytypował do tego celu sproszkowany tuf filipowicki, skałę zasobną w K2O (ok. 15%). Efekt tego zabiegu okazał się skuteczny, ale dopiero po kilku latach, kiedy rośliny (kwiaty doniczkowe) zaczęły korzystać z potasu wyzwolonego w procesie hydrolizy glinokrzemianu potasu (KAlSi3O8), głównego składnika mineralnego tego substratu.

Podobnie można by również zasilać różne rośliny w magnez – poprzez wprowadzenie do gleby mączki serpentynitowej, czyli substratu zasobnego w uwodnione krzemiany magnezu, jakimi są minerały z grupy serpentynu (Mg6[Si4O10](OH)8), główne składniki serpentynitów. Jest to możliwe tym bardziej, że Kopalnia Serpentynitu w Nasławicach dysponuje dużą ilością mączki serpentynitowej produkowanej podczas bieżącej przeróbki tych skał. Oprócz magnezu substrat serpentynitowy może dostarczać nawożonym glebom także wielu mikroelementów, m.in. żelaza, magnezu i fosforu.

W większym stopniu niż dotychczas można by wykorzystywać serpentynity w ogrodach, parkach czy na skwerach. Różne odcienie zielonej barwy tych skał ciekawie komponują się z zielenią roślin i kolorystyką kwiatów. Można więc kamieniem tym w różnym stopniu obrobionym, a także w postaci różnej wielkości grysu zabudowywać alejki, miejsca pod altany, okładziny rabatek, podłoża oczek wodnych itp. Odbiorcami tych skał mogłyby być wszystkie centrale i sklepy ogrodnicze w całym kraju. W niektórych sklepach ogrodniczych w Polsce sprzedaż tego kamienia jest już prowadzona. Dotychczas w zdecydowanie większym stopniu w wystrojach ogrodów i domów stosowane są serpentynity w Niemczech, skąd różni odbiorcy zawierają z dyrekcją kopalni w Nasławicach stosowne umowy dotyczące zakupu tego kamienia.

Serpentynity, w tym również te z Nasławic, mogą być również wykorzystane w specyficznych warunkach w charakterze sorbentów mineralnych. Oczywiście nie można w tym przypadku mówić o takich zdolnościach adsorpcyjnych minerałów serpentynowych, jakie posiadają minerały ilaste z grupy montmorillonitu czy wermikulitu, które odznaczają się silną zdolnością zatrzymywania na swojej powierzchni par, gazów i cieczy. Strukturalnie serpentyny stanowią trioktaedryczny odpowiednik kaolinitu. Zbudowane są z pakietów dwuwarstwowych, na które składa się jedna warstwa krzemotlenowa i jedna warstwa trioktaedryczna metalo-tleno-wodorotlenowa. Teoretyczny wzór typowego serpentynu magnezowego ma postać Mg6[Si4O10](OH)8. Możliwość zatrzymywania pewnych związków chemicznych w przestrzeniach międzypakietowych tych minerałów w porównaniu z minerałami z grupy montmorillonitu i wermikulitu jest zdecydowanie mniejsza i w zasadzie mniej poznana, pomimo tego, że proces adsorpcji także w nich zachodzi.

Jak podaje M. Sachanbiński (1979), „już w XVII wieku w Europie powszechnie wierzono, że ten, kto pije wino z pucharów wykonanych z serpentynitu, nigdy nie zostanie otruty. Sądzono bowiem, że kamień ten wchłania wszelkie trucizny”.

W serpentynitach występuje niekiedy nieznaczna domieszka trójwarstwowych minerałów ilastych z grupy montmorillonitu, np.serpentynidy8 saponit i wermikulit, oraz chloryty (klinochlor) jako produkty transformacji orto- i metakrzemianów (oliwinów i piroksenów) pierwotnie występujących w skałach ultrazasadowych, z których powstały omawiane serpentynity w wyniku metamorfizmu. Ich obecność powoduje, że skały te odznaczają się nie tylko zdolnością adsorpcji, ale również absorpcji (pochłanianiem). W związku z tym można je również wykorzystywać w charakterze sorbentu np. w akwariach, w których mogą nie tylko oczyszczać wodę, ale również je upiększać.

Reasumując, z przedstawionego zakresu praktycznego wykorzystania serpentynitów z Nasławic, w porównaniu z innymi utworami skalnymi, wynika, że posiadają one wyjątkowo szeroką gamę zastosowań. W związku z tym dotychczasowa gospodarka złożem tego surowca powinna ulec zmianie. Już w trakcie eksploatacji powinno się dokonywać selekcji urobku, oddzielając z niego lite, niespękane bloki z przeznaczeniem do produkcji wyrobów architektonicznych, rzemiosła artystycznego oraz inne, mniejsze i większe fragmenty skalne o walorach dekoracyjnych do zastosowania w akwariach i w ogrodnictwie. Być może w niektórych przypadkach powinno się oddzielić te szlachetniejsze odmiany skały poprzez selektywną eksploatację bezpośrednio z calizny złoża. Stąd w każdym etapie eksploatacji złoża skała ta powinna podlegać obserwacjom makroskopowym, a następnie poszczególne jej odmiany powinny być zaprogramowane do odpowiedniego wykorzystania. Z wydzielonych odmian serpentynitu te najmniej interesujące pod względem kolorystyki i deseni powinny stanowić zasadniczy asortyment do wykorzystania w budownictwie dróg oraz w rolnictwie, a pozostałe – do wcześniej określonego w niniejszej pracy zastosowania. Należy także mieć na uwadze występowanie w obrębie serpentynitów eksploatowanych w Nasławicach różnobarwnych opali oraz rodingitów. W zagospodarowaniu surowca serpentynitowego z Nasławic trzeba skończyć z fałszywą opinią, że jest to skała, która nadaje się jedynie do budowy dróg.

Pod koniec XX wieku i na początku bieżącego stulecia usiłowano zdeprecjonować wartość serpentynitu z Nasławic. A to wskutek źle pojętej natury tych skał oraz pod wpływem modnych w tym czasie i bez merytorycznego uzasadnienia obowiązujących zasad w ekologii. W ten sposób spowodowano pewną „krzywdę wobec natury nieożywionej”, czyli wobec serpentynitu, dyskwalifikując go nawet jako surowiec przydatny do produkcji kruszywa łamanego. Mam nadzieję, że sumienie ekologów się obudzi i powtórnie wypowiedzą się oni na ten temat, przywracając tym skałom należną im wartość i znaczenie surowcowe.

Dotyczy to zresztą nie tylko serpentynitów, ale też wielu innych surowców skalnych występujących w Polsce. Trzeba mieć również na uwadze fakt, że zasoby wszelkich surowców mineralnych występujących w skorupie ziemskiej są ograniczone, trzeba więc korzystać z nich w sposób racjonalny.



Prof. dr hab. Wiesław Heflik
Katedra Mineralogii, Petrografii i Geochemii AGH

 

Nie czekaj dodaj firmę

do naszego katalogu!

 

 

Dodaj firmę...

 

Dodaj ogłoszenie drobne

do naszej bazy!

 

 

Ogłoszenia...

45-837 Opole,
ul. Wspólna 26
woj. Opolskie
Tel. +48 77 402 41 70
Biuro reklamy:
Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript.

Redakcja:
Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript.

Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript.">
     Wszystkie prawa zastrzeżone - Świat-Kamienia 1999-2012
     Projekt i wykonanie: Wilinet