WITRAŻE WYSPIAŃSKIEGO W KRAKOWIE

 W centrum miasta Krakowa, w środku Drogi Królewskiej przy ul. Grodzkiej i placu Wszystkich Świętych, naprzeciwko magistratu powstał nowoczesny pawilon. Pomysłodawcą budowy obiektu jest Andrzej Wajda. Pawilon spełnia jego marzenia o stworzeniu miejsca dla ekspozycji witraży, które z myślą o Wawelu zaprojektował na kartonach Stanisław Wyspiański.

Witraże te miały być umieszczone w katedrze wawelskiej, lecz ze względu na ich ekspresyjność nie znalazły uznania i nie przypadły do gustu ówczesnym władzom. W efekcie zostały odłożone na długie lata, niekoniecznie z opcją wykorzystania w przyszłości. Czas przynosi jednak nierzadko zaskakujące rozwiązania i tak też stało się w przypadku niezwykłych projektów Wyspiańskiego.
 Po stu latach trzy czterometrowej wysokości szklane obrazy przedstawiające św. Stanisława, Kazimierza Wielkiego i Henryka Pobożnego, wykonał w technice tradycyjnej Piotr Ostrowski w Krakowskim Zakładzie Witraży S.G. Żeleńskich.
Krzysztof Ingarden, autor architektonicznej koncepcji budynku, umieścił je w ramach wykonanych z białego wapienia, będących zarazem najmocniejszym akcentem fasady wykonanej z ceglanych elementów.
 Inspiracją dla  projektu była katedra wawelska, stamtąd bowiem powstał pomysł zastosowania białego wapienia i elementów ceramicznych zbliżonych do cegły gotyckiej. Budynek zaprojektowany przez Krzysztofa Ingardena jest pierwszym nowoczesnym obiektem w zabytkowej części miasta. Ciekawa i oryginalna jest elewacja od strony placu Wszystkich Świętych i od ulicy Grodzkiej. Wykonano ją w formie przeszklonej ściany z ażurową fasadą
z ruchomych cegieł o wymiarach  50 x 15 x 15 cm osadzonych na metalowych prętach. Ułożone swą wysokością pionowo mogą obracać się i można ustawić ich położenie w różnych aranżacjach. Regulują natężenie oświetlenia witraży i sterują widokiem z wnętrza budynku na zewnątrz. Wykonane w ten sposób różnokolorowe cegły (kolory od pomarańczowego do ciemnofioletowego) tworzą niepowtarzalną kompozycję fasady, przypominającą mur gotycki z silnym akcentem kolorystycznym szerokich ram witraży osadzonych w białym wapieniu egipskim.
 Wnętrza pawilonu wykonano w wysokim standardzie. Zastosowane materiały kolorystycznie bardzo dobrze harmonizują ze sobą, dominantę stanowią kolory szary, lekko beżowy, wpadający w biel, i brązowy. W sali ekspozycyjnej i informacyjnej ściany obłożono okładziną kamienną z wapienia egipskiego oraz z dużych płyt ceramicznych i piaskowca włoskiego.
Wszystkie okładziny stopni wykonano z wapienia portugalskiego. W wystroju wnętrz dominuje kolor lekko beżowy wapienia, którego użyto na okładziny w ilości około 800 mkw. Wnętrze funkcjonalnie składa się z dwóch części – od strony ul. Grodzkiej strzelisty hol z witrażami oraz urządzeniami multimedialnymi, od strony magistratu pomieszczenia informacji turystycznej i prasowej. W zabytkowych piwnicach odkopanymi w czasie prac archeologicznych umieszczono kawiarnię.
Wszystkie prace kamieniarskie przy budowie pawilonu jak również przy remoncie placu Wszystkich Świętych wykonała firma Profan Józefa Czastoła.

Tekst opracowano na podstawie:
1.Informacji od wykonawcy robót kamieniarskich.
2.Publikacji miejscowej prasy.

Autor: Józef Maślaniec