Świat Kamienia Czytelnia Świat Kamienia rocznik 2009 Świat Kamienia nr 4(59) 2009
W sporze sądowym z klientem przegrywamy często na skutek źle sformułowanych zapisów naszych umów. Podobne wnioski płyną z powtarzających się skarg, jakie odnotowują choćby rzecznicy konsumentów. Tak niski poziom wiedzy prawniczej w branży jest niepokojący. Tylko w kilkudziesięciotysięcznym Jaworznie w zeszłym roku klienci poskarżyli się na 27 umów z warsztatami kamieniarskimi.
– Niektóre zapisy nie noszą żadnych cech umów cywilnoprawnych. W tych najbardziej urągających przepisom brak podstawowych uregulowań, co tak naprawdę wchodzi w zakres prac czy też jak ma wyglądać pomnik, choćby w formie szkicu... – wylicza Krystyna Sojka, miejski rzecznik konsumentów z Jaworzna.
Szczegóły tak, ale nie wszystkie
Na pewno nie warto z klientami detalicznymi wchodzić w szczegóły natury technicznej. Zamiast rysunku technicznego pomnika, którego wszystkie wymiary są określone co do milimetra, lepiej dać szkic z podstawowymi wymiarami (długość i szerokość płyt) i tylko przybliżoną grubością płyty, bo – jak przekonuje przykład pewnego kamieniarza – sąd uznał jego winę, gdy ten zamontował cieńszą o pół centymetra (niż deklarowaną w załączniku do umowy) płytę nagrobkową. Rzemieślnik wie, że grubość płyty może się różnić nawet o pół centymetra i więcej. Takiej wiedzy nie wymagajmy od klienta, więc warto zastrzec taki „drobiazg” na piśmie.
– Ja jestem autorem pomnika i z tej racji decyduję w ostateczności nawet o wysokości płyty pionowej i nigdy nie odnotowałem sporu z klientem, bo ten przyłożył miarkę i wytknął mi brak kilku centymetrów – opowiada katowicki kamieniarz Andrzej Madeła. – Ale i tak co roku na kilkadziesiąt zleceń zdarza się, że dwóch, trzech klientów nie zapłaci. Nie bawię się wówczas w jakieś pozwy sądowe. Procedurę mam zwykle taką samą: powiadamiam telefonicznie, że nagrobek stoi, potem wysyłam dwa, nawet trzy listy polecone z informacją, że zlecenie wykonane i że oczekuję zapłaty. W każdym kolejnym liście powołuję się na poprzednie listy i dopiero po kilku miesiącach zdejmuję „napisówkę” – dodaje.
Precyzyjne określanie terminu wykonania małej architektury cmentarnej także nie jest dobrym rozwiązaniem. Lepiej wskazać maksymalny termin niż konkretny dzień. W ten sposób zabezpieczamy się na wypadek niesprzyjających warunków pogodowych, które akurat tego dnia nie pozwolą nam na montaż nagrobka.
Z każdym sezonem ulepszone zapisy umowy
Ciekawym doświadczeniem podzielił się z nami współwłaściciel firmy kamieniarskiej z województwa lubuskiego, Tomasz Żółkiewicz. Ma on już ósmą wersję umowy, bo co roku poprawia poprzednie, doprecyzowując zapisy, które nie zabezpieczały należycie interesów firmy w poprzednim sezonie i owocowały przypadkami braku możliwości egzekwowania zapłaty za wykonany pomnik.
– Od tego roku wprowadziliśmy zapis, że „zaliczka nie podlega zwrotowi”. To wynik jednego, ale bardzo pouczającego przypadku, jaki zapamiętaliśmy i który dał nam nauczkę. Klient zamówił pomnik z granitu Orion. Dopiero przy okazji hurtowej przesyłki trzeciej partii budulca faktura płyty spodobała się klientowi na tyle, że mogliśmy przystąpić do cięcia. Co z tego, gdy termin wykonania nagrobka – jaki określiliśmy w umowie – minął wtedy już o dwa tygodnie i klient „złapał” nas na tym w sądzie, skutecznie domagając się zwrotu zaliczki za przekroczenie terminu oddania dzieła – opowiada Tomasz Żółkiewicz.
Do niedawna firma dawała trzyletnią gwarancję, teraz jest dwuletnia, bo właściciele skorzystali z przepisów ustawy o szczególnych zasadach sprzedaży konsumenckiej. Zwykła umowa cywilnoprawna rozszerza uprawnienia konsumenta, a teraz nie trzeba czekać na tytuł wykonawczy sądu. Gdy klient nie płaci, pomnik może zostać rozebrany.
Warto zauważyć, że umowa na wykonanie pomnika winna być nazwana „umową o dzieło”, a nie „umową-zleceniem”. Błędna terminologia jest niestety nadal powtarzającą się wpadką kamieniarzy (patrz komentarz prawnika).
Pożądana porada prawnicza
Cieszyć może fakt, że coraz większa rzesza kamieniarzy korzysta jednak z pomocy fachowców w formułowaniu zapisów umów.
– Oczywiście nasza najnowsza umowa także powstała po konsultacji z radcą prawnym, więc gdy tylko klienci zaczęli kwestionować nasze prawo do znakowania pomników w formie wypiaskowanego logo firmy, wystarczyło odesłać ich do zapisów umowy, którą podpisali – dodaje T. Żółkiewicz.
Rafał Dobrowolski
Coraz więcej osób poszukuje miejsc, w których można w Polsce zbadać właściwości danego kamienia i uzyskać odpowiednie atesty. Rozszerza się również oferta akredytowanych instytutów badawczych, które je przyznają. Poniższe zestawienie ma na celu przybliżenie instytucji zajmujących się badaniem kamienia naturalnego w naszym kraju. Kolejne instytuty i laboratoria przedstawiane będą w następnych numerach „Świata Kamienia”.
pobierz artykuł w formacie pdf (166.56 KB)
Rygorystyczne normy unijne powodują, iż przedsiębiorcy wciąż poszukują miejsc, gdzie można przebadać kamień. Wiadomo, że dla inspektora nadzoru notka wystawiona przez akredytowaną instytucję, mówiąca, iż kamień nadaje się na elewację lub że można go używać do postawienia cokołu, znaczy więcej niż zrozumiała jedynie dla specjalistów charakterystyka danej skały. Jednocześnie w ciągu kilku miesięcy kamień z danego kamieniołomu może diametralnie zmienić swoje parametry. Również faktem jest, że kamienie z różnych kamieniołomów często występują pod tą samą nazwą handlową, a nie jest powiedziane, że sąsiadujące ze sobą kopalnie tego samego materiału mają posiadać te same właściwości.
Instytut Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego
Mieszczący się w Warszawie IMBiGS prowadzi szeroki zakres badań kamienia naturalnego oraz kruszyw niezbędnych do przeprowadzenia procesu certyfikacji przed wprowadzeniem materiału do obrotu. Badania kamienia naturalnego dotyczą bloków surowych, kostki brukowej, krawężników, elementów murowych, płyt: surowych, do nawierzchni drogowych, okładzinowych, modułowych, posadzkowych i schodowych. Instytut przeprowadza również badania kamienia do robót hydrotechnicznych, a także badania maszyn do obróbki i wydobywania kamienia oraz kruszyw.
Instytut Techniki Budowlanej
To również stołeczna placówka. Instytut posiada akredytowany Zespół Laboratoriów Badawczych, w jego skład wchodzi 10 laboratoriów, w których prowadzone są specjalistyczne badania podstawowe materiałów i wyrobów budowlanych oraz badania dla potrzeb aprobacji i certyfikacji wyrobów, stanowiące podstawę do oznakowania krajowych wyrobów budowlanych znakiem B oraz wyrobów w obszarze Unii Europejskiej oznakowaniem CE.
W zakresie kruszyw Instytut przeprowadza badania takie jak: polerowalność, badania petrograficzne, nasiąkliwość, gęstość, mrozoodporność, jakość pyłów, odporność na ścieranie, odporność na rozdrabnianie, kształt ziaren, uziarnienie, zawartość związków siarki, humusu, zawartość związków niebezpiecznych oraz pozostałe badania wg norm PN-EN i PN. W zakresie skał badana jest m.in. odporność na ścieranie, wytrzymałość na zginanie, wytrzymałość na ściskanie, współczynnik nasiąkliwości kapilarnej, mrozoodporność, odporność na szok termiczny.
Przedsiębiorstwo Geologiczne Proxima SA
Ta wrocławska firma ma prawie 60-letnią praktykę w zakresie poszukiwania, rozpoznawania i dokumentowania wszystkich surowców stałych i wód, sporządzania projektów badań, dokumentacji geologicznych złożowych, hydrogeologicznych i geologiczno-inżynierskich, ocen i ekspertyz. Firma wykonuje inwentaryzację złóż, prowadzi doradztwo i konsultacje związane z racjonalną gospodarką złożem i uzyskaniem koncesji na eksploatację, ułatwia przygotowanie wniosków niezbędnych do uzyskania koncesji na prowadzenie prac poszukiwawczych, rozpoznawczych i prac związanych z wydobyciem kopaliny ze złoża, wycenia wartości informacji geologicznej zawartej w dokumentacjach geologicznych złóż kopalin.
Instytut Materiałów i Konstrukcji Budowlanych
Instytut działa na Politechnice Krakowskiej. Jego główna działalność związana jest z badaniami eksperymentalnymi materiałów i elementów budowlanych. Wykonuje kompleksowe badania kamienia, włącznie z przeprowadzaną zewnętrznie analizą petrograficzną. Instytut wyposażony jest m.in. w laboratoria chemii budowlanej, materiałów budowlanych i technologii betonu, komorę klimatyczną oraz halę do badań wytrzymałościowych. IMiKB przeprowadza również diagnostykę i projektowanie wentylowanych fasad i elewacji z kamienia naturalnego.
Instytut Budownictwa
Na Politechnice Wrocławskiej działa Instytut Budownictwa, w którego skład wchodzi Pracownia Technologii Betonu. Wykonywane są tu m.in. badania kamienia naturalnego takie jak: wytrzymałość na ściskanie metodą zniszczenia próbek materiału, ścieralność metodą Boehmego, gęstość metodą wagowo-objętościową, nasiąkliwość metodą wagową.
Energopomiar Sp. z o.o.
Firma mieści się w Gliwicach. Wśród bardzo zróżnicowanej działalności wymienić należy badania materiałów budowlanych, w tym kamienia naturalnego, wykonywane w Zakładzie Ochrony Środowiska.
Laboratorium Badania Własności Skał i Wyrobów Kamieniarskich
Laboratorium działa na Wydziale Górnictwa i Geoinżynierii Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. Celem działania Laboratorium jest prowadzenie badań własności fizycznych, mechanicznych i odkształceniowych skał, kruszyw mineralnych i gruntów dla celów budownictwa ogólnego, specjalistycznego i górniczego oraz drogownictwa.
T. Maciejczyk
| 45-837 Opole, ul. Wspólna 26 Woj. Opolskie Tel. +48 77 402 41 70 Tel. +48 77 402 81 22 Advertising: This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.">This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it. Office: This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.">This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it. |
